1. Sửa
đổi di chúc không công chứng có hiệu lực không?
Thưa luật sư, nhờ luật sư giải đáp
giúp tôi thắc mắc về sửa đổi di chúc như sau: Má tôi có lập di chúc cho 3 anh
em tôi một căn nhà ,di chúc này có công chứng tại phòng công chứng nhà
nước,nhưng theo di chúc đã lập thì căn nhà chưa chia phần cho mỗi người cụ thể.
Nay Má tôi muốn chia phần cho mỗi
người cụ thể hơn - Má tôi viết tay và ký tên giấy thoả thuận chia tài sản
(không có công chứng) lập ngày ..tháng..năm....nơi cư ngụ, và chia phần cụ thể
cho từng người và cò sự đồng ý của 3 anh em tôi.cho tôi được hỏi: Giấy thoả
thuận chia tài sản viết tay này có giá trị không,có đi kèm với di chúc đã công
chứng hay không. Chân thành cảm ơn!
Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi
yêu cầu tư vấn tới Văn phòng Luật sư Gia Đình. Với trường hợp của bạn, chúng
tôi tư vấn như sau:
Điều 640 Bộ luật dân sự 2015 quy
định về sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc như sau:
“Điều 640. Sửa đổi, bổ sung, thay
thế, hủy bỏ di chúc
1. Người lập di chúc có thể sửa đổi,
bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
2. Trường hợp người lập di chúc bổ
sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau;
nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ
sung có hiệu lực pháp luật.
3. Trường hợp người lập di chúc thay
thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.”.
Như vậy, theo quy định tại Điều 640
Bộ luật dân sự thì người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung di chúc bất cứ
lúc nào.
Tuy nhiên, trong trường hợp của mẹ
bạn thì di chúc đã được công chứng nên việc sửa đổi, bổ sung di chúc phải tuân
thủ khoản 3 Điều 56 Luật công chứng 2014, cụ thể như sau:
“3. Di chúc đã được công chứng nhưng
sau đó người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc
toàn bộ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc
sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ đó. Trường hợp di chúc trước đó đang
được lưu giữ tại một tổ chức hành nghề công chứng thì người lập di chúc phải
thông báo cho tổ chức hành nghề công chứng đang lưu giữ di chúc biết việc sửa
đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đó.”.
Tuy nhiên vấn đề này cũng có nhiều
quan điểm khác nhau do có sự mâu thuẫn của pháp luật cụ thể như sau:
Theo quy định tại Khoản 5 Điều 643
Bộ luật dân sự 2015 quy định: Nếu một người để lại nhiều bản di chúc thì bản
sau cùng sẽ có hiệu lực pháp luật. Do vậy nếu mẹ bạn không thuộc trường hợp bắt
buộc phải công chứng di chúc (không bị nhược điểm về thể chất, tinh thần) thì
có thể lập bản di chúc viết tay sau thời điểm lập di chúc công chứng. Theo quy
định tại Khoản 5 Điều 643 Bộ luật dân sự 2015 thì di chúc viết tay sẽ có hiệu
lực (do được lập sau).
Nhưng theo Điều 56 Luật công chứng
2014 thì Di chúc công chứng (lập trước) mới có hiệu lực pháp luật vì chưa bị
huỷ bỏ, sửa đổi theo đúng thủ tục.
Do vậy, để chắc chắn giá trị hiệu
lực của di chúc thì mẹ bạn nên đến phòng công chứng đó để sửa đổi di chúc theo
quy định tại Điều 56 Luật Công chứng.
2.
Trình tự, thủ tục hủy bỏ di chúc
c. Hủy bỏ di chúc là gì?
Hủy bỏ di chúc là việc người để lại
di chúc, thông qua hành vi pháp lý hợp pháp để tuyên bố tiêu hủy. Hoặc không
công nhận tất cả các di chúc do mình đã lập trước đó. Việc hủy bỏ di chúc là
làm tiêu hủy hiệu lực pháp lý của di chúc trước. Nhưng không bao hàm cả việc
đưa ra một di chúc mới.
b. Quyền thực hiện thủ tục hủy bỏ di
chúc
Theo quy định của Bộ luật dân sự năm
2015 về sửa đổi, hủy bỏ di chúc:
Điều 640. Sửa đổi, bổ sung, thay
thế, hủy bỏ di chúc
1. Người lập di chúc có thể sửa đổi,
bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
2. Trường hợp người lập di chúc bổ
sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau.
Nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ
sung có hiệu lực pháp luật.
Như vậy theo pháp luật công chứng
thì khi sửa đổi, bổ sung thay thế hoặc hủy bỏ di chúc. Người lập di chúc có
trách nhiệm thông báo với cơ quan công chứng biết điều đó.
Nếu di chúc đã được công chứng thì
người mong muốn hủy bỏ di chúc cần đến bất cứ cơ quan có thẩm quyền công chứng.
Đồng thời yêu cầu người có thẩm quyền hủy bỏ di chúc.
Trong trường hợp di chúc đang được
lưu giữ tại văn phòng công chứng. Thì người hủy bỏ di chúc cần thông báo cho
văn phòng đó biết về việc hủy bỏ di chúc.
c. Trình tự, thủ tục hủy bỏ di chúc
Hiện nay, chưa có quy định củ thể về
trình tự, cách hủy bỏ di chúc. Mà chỉ có quy định về các phương thức hủy bỏ di
chúc, bao gồm:
Hủy bỏ minh thị di chúc
Là việc người lập di chúc thể hiện ý
chí công khai bằng một văn bản. Nói rõ về việc người lập di chúc không thừa
nhận giá trị của di chúc do mình lập trước đó.
Người lập di chúc có thể hủy bỏ di
chúc bằng hành vi cụ thể để tiêu hủy toàn bộ di chúc đã được lập. Ví dụ như: Xé
bỏ, đốt bỏ hay tiêu hủy bằng hình thức khác làm cho di chúc không còn tồn tại
trên thực tế.
Hủy bỏ mặc nhiên di chúc
Là trường hợp người để lại di chúc
đã định đoạt tài sản đó bằng di chúc. Nhưng sau đó lại định đoạt đối với tài
sản bằng môt hành vi pháp lý khác. Ví dụ: Tặng cho, mua bán, cầm cố thế chấp,
hay dùng tài sản bảo lãnh cho một nghĩa vụ mà sau đó tài sản đã bị xử lý trả
nợ. Thì hành vi này cũng được xem là hủy bỏ mặc nhiên (hủy bỏ gián tiếp) đối
với di chúc đã lập.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia
tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi
là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên
viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm,
kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm
và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý-
cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư
bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là
nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư
luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư
thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề,
chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh
hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật
sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp
được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem
lại công bằng cho xã hội.
Luật
sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư
Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền
thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật
trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM
(HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long,
Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam,
Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát
thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi
trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an
nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học
luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường
ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học
uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật
sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng
trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu
giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa
Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự,
kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại
niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công
lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi
cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước
rất lâu năm.
Trân trọng
cảm ơn!.
|