1. Cháu đích tôn có được thừa kế tài sản
của ông nội không?
Câu hỏi: Thưa luật sư,
Cho cháu hỏi. Cháu là đích tôn mà ông nội đã mất còn bà nội.Giờ bà nội muốn
chuyển sổ hồng đứng tên cháu đc k. Trường hợp này có sự đồng ý của các chú hay
ko. Nếu các chú k đồng ý thì bà nội chuyển cho cháu được không? Cháu cảm ơn?
Trả lời: Cảm ơn bạn đã
gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Văn Phòng Luật Sư Gia Đình, trường hợp của bạn,
chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, nếu ông nội
bạn mất để lại di chúc toàn bộ tài sản cho bà nội thừa kế thì bà bạn được hưởng
toàn bộ di sản. Lúc này, bà bạn có thể chuyển quyền sử dụng đất cho bạn mà
không cần sự đồng ý của các chú.
Thứ hai, ông nội bạn
mất và không để lại di chúc thì di sản sẽ được chia theo pháp luật. Cụ thể Điều
651 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“Điều 651. Người thừa
kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế
theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
b) Hàng thừa kế thứ
hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế
cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng
thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã
chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối
nhận di sản.”.
Khi đó bà nội của bạn
chỉ chuyển sổ hồng sang cho bạn trong phạm vi phần tài sản của mình, còn phần
di sản của ông nội phải được chia theo Điều 651 Bộ luật dân sự. Trường hợp bà
bạn muốn chuyển nhượng toàn bộ di sản thừa kế của ông sang cho bạn thì phải
được sự đồng ý của các đồng thừa kế khác, sự đồng ý của những người thừa kế
khác phải được lập thành văn bản.
2. Con được hưởng di sản của ông bà ngoại khi
mẹ đã chết
Ông bà ngoại của tôi
có 3 người con trai và 3 người con gái. Trong đó có 1 người con gái đã cho
người khác nuôi từ nhỏ. Ông bà ngoại tôi mất có để lại căn nhà nhưng không để
lại di chúc. Hai người cậu và mẹ của tôi đều mất sau ông bà ngoại. Nay người
cậu còn sống muốn bán căn nhà đó. Xin hỏi em có được hưởng thừa kế không. Xin
cảm ơn.
Luât sư Gia Đình trả
lời:
• Khi ông bà ngoại bạn
mất, không để lại di chúc thì di sản do ông bà để lại được chia cho những người
thừa kế theo pháp luật, xác định theo Điều 676 Bộ luật dân sự:
+ Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
+ Hàng thừa kế thứ hai
gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
+ Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
Theo quy định trên,
những người được hưởng di sản do ông bà nội bạn để lại gồm tất cả sáu người con
của ông bà, trong đó bao gồm cả người con đã cho người khác nuôi và ba người
con đã chết sau ông bà.
(Việc xác định người
thừa kế được căn cứ vào thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm
người có tài sản chết, tức là thời điểm ông bà ngoại bạn chết. Tại thời điểm mở
thừa kế của ông bà ngoại bạn, mẹ và hai người cậu của bạn vẫn còn sống nên theo
Điều 635 Bộ luật dân sự, ba người đó đương nhiên có quyền được hưởng di sản do
ông bà để lại).
Hiện nay, khi gia đình
bạn tiến hành phân chia di sản do ông bà ngoại để lại, mẹ và hai cậu của bạn đã
chết nên không thể tiến hành thủ tục này. Phần di sản mà ba người được hưởng
khi còn sống sẽ được chia cho những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp
luật của ba người. Những người thừa kế này sẽ cùng với các thừa kế của ông bà
ngoại tiến hành thủ tục phân chia di sản thừa kế do ông bà ngoại bạn để lại.
Đối với phần di sản mà
mẹ bạn được hưởng từ ông bà ngoại bạn để lại cũng như vậy, sẽ được chia cho
những người thừa kế của mẹ bạn. Bạn với tư cách là con sẽ là một trong những
người được hưởng thừa kế theo pháp luật của mẹ bạn và có quyền hưởng thay phần
di sản mà mẹ bạn được hưởng từ ông bà ngoại khi còn sống.
3. Cháu nuôi có được hưởng thừa kế của ông bà
hay không
Điều kiện để được nhận
con nuôi
Căn cứ Điều 14 Luật
nuôi con nuôi quy định điều kiện đối với người nhận con nuôi:
• Có năng lực hành vi
dân sự đầy đủ;
• Hơn con nuôi từ 20
tuổi trở lên;
• Có điều kiện về sức
khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
• Có tư cách đạo đức
tốt.
Những người sau đây
không được nhận con nuôi:
• Đang bị hạn chế một
số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
• Đang chấp hành quyết
định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
• Đang chấp hành hình
phạt tù;
• Chưa được xóa án
tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự
của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu,
người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành
niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Hệ quả của việc nuôi
con nuôi
Căn cứ Điều 24 Luật
nuôi con nuôi quy định hệ quả của việc nuôi con nuôi:
• Kể từ ngày giao nhận
con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ
và con;
• Giữa con nuôi và các
thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với
nhau theo quy định của pháp luật.
• Theo yêu cầu của cha
mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định việc thay đổi họ, tên của
con nuôi.
• Dân tộc của con nuôi
là trẻ em bị bỏ rơi được xác định theo dân tộc của cha nuôi, mẹ nuôi.
• Trừ trường hợp giữa
cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận khác, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha
mẹ đẻ không còn quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng, đại diện theo
pháp luật, bồi thường thiệt hại, quản lý, định đoạt tài sản riêng đối với con
đã cho làm con nuôi.
Pháp luật Việt Nam về
chia thừa kế
Pháp luật chia thừa kế
Việt Nam ưu tiên chiathừa kế theo di chúc. Căn cứ Điều 624 Bộ luật dân sự quy
định di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho
người khác sau khi chết. Ngoài ra căn cứ Điều 649 Bộ luật dân sự còn có thừa kế
theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do
pháp luật quy định.
Căn cứ Điều 650 Bộ
luật dân sự 2015 thì thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau
đây:
• Không có di chúc;
• Di chúc không hợp
pháp;
• Những người thừa kế
theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ
quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm
mở thừa kế;
• Những người được chỉ
định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối
nhận di sản.
Quyền hưởng thừa kế
của cháu nuôi
Căn cứ theo Khoản 1
Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật thì con nuôi
thuộc hàng thừa kế thứ nhất của cha mẹ. Đối với hàng thừa kế thứ hai thì quy
định là cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại,
bà ngoại. Do đó, cháu nuôi không thuộc hàng thừa kế thứ hai của ông bà.
Theo quy định tại Điều
652 Bộ Luật dân sự 2015 đối với thừa kế thế vị, trường hợp con của người để lại
di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được
hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu
cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được
hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Do đó, trong trường
hợp ông bà chết để lại tài sản cho cha mẹ nhưng cha mẹ cũng chết thì cháu nuôi
có quyền hưởng thừa kế tài sản của ông bà.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia
tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi
là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên
viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm,
kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm
và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý-
cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư
bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là
nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư
luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư
thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề,
chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh
hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật
sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp
được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem
lại công bằng cho xã hội.
Luật
sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư
Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền
thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật
trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM
(HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long,
Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam,
Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát
thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi
trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an
nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học
luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường
ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học
uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật
sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng
trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu
giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa
Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự,
kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại
niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công
lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi
cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước
rất lâu năm.
Trân trọng
cảm ơn!.
|