Những lưu ý khi giải quyết vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản?
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là một trong số những tội phạm phổ biến trong nhóm tội xâm phạm đến quyền sở hữu đã được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự tại Điều 174. Thực tiễn quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn còn tồn tại những sai sót, nhầm lẫn gây ảnh hưởng đến hiệu quả công tác phòng, chống loại tội phạm này và là nguyên nhân khiến bản án bị hủy, trả hồ sơ điều tra bổ sung. Bài viết dưới đây của VPLS GIA ĐÌNH sẽ cung cấp những kiến thức cần thiết về các lưu ý khi giải quyết vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Xác định có hay không dấu hiệu tội phạm trong hành vi của chủ thể
Khi định tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, ngoài việc xem xét, đánh giá hành vi khách quan, cần phải xem xét mặt chủ quan của người phạm tội về ý định chiếm đoạt tài sản. Mục đích chiếm đoạt tài sản là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm của Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo đó khi định tội, trên cơ sở đánh giá khách quan, toàn diện, đầy đủ các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án, cần xem xét người phạm tội có mục đích chiếm đoạt hay không. Nếu một người có hành vi gian dối trong việc xác lập các giao dịch dân sự nhưng không nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản thì không phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà coi là vụ án tranh chấp về dân sự, nếu người đó có thiện chí thực hiện các nghĩa vụ dân sự của mình. Đồng thời phải xem xét thời điểm người phạm tội nảy sinh mục đích chiếm đoạt tài sản, đối với Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì thời điểm nảy sinh ý định chiếm đoạt là trước khi người phạm tội nhận được tài sản từ nạn nhân.
Về xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt
Khi giải quyết vụ án liên quan đến yếu tố lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà đối tượng phạm tội đã chủ động hoàn trả cho nạn nhân tài sản đã chiếm đoạt, trước hết, cần phải nhận thức được về thời điểm hoàn thành của tội phạm này là từ lúc người phạm tội đã chiếm giữ được tài sản sau khi dùng thủ đoạn gian dối để làm cho người chủ sở hữu tài sản hoặc người quản lý tài sản bị mắc lừa nên giao tài sản cho mình hoặc không nhận tài sản đáng lẽ phải nhận. Chính vì vậy, khi xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt, cần phải căn cứ vào số tài sản thực tế nạn nhân đã giao cho người phạm tội khi họ bị lừa, hành vi trả lại tài sản của người phạm tội trong trường hợp này chỉ được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 BLHS năm 2015.
Ngoài ra, trên tinh thần của Thông tư liên tịch số 02/2001/TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP ngày 25/12/2001 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương XIV “Các tội xâm phạm sở hữu” của BLHS năm 1999 thì trường hợp qua nghiên cứu hồ sơ vụ án, trực tiếp lấy lời khai người phạm tội, có đầy đủ căn cứ chứng minh rằng người phạm tội có ý thức chủ quan về giá trị tài sản mình chiếm đoạt trước khi thực hiện hành vi chiếm đoạt thì lấy giá trị tài sản đó để xem xét việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với họ. Trường hợp người phạm tội có ý định chiếm đoạt nhưng không quan tâm đến giá trị tài sản thì áp dụng giá thị trường tại nơi xảy ra tội phạm và tại thời điểm phạm tội để truy cứu trách nhiệm hình sự.
Xác định đầy đủ khách thể bị xâm hại
Đối với những trường hợp người phạm tội sử dụng thủ đoạn làm giả giấy tờ, tài liệu, con dấu của cơ quan, tổ chức để thực hiện hành vi lừa đảo, cần phải nhận thức rõ hành vi phạm tội đang xâm phạm đến hai khách thể độc lập được Bộ luật hình sự bảo vệ, đó là quyền sở hữu tài sản và trật tự quản lý hành chính nhà nước nên phải bị truy tố về cả hai tội danh là Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Tuy nhiên, cũng cần phải xem xét kỹ càng về con dấu, tài liệu bị làm giả; về nguyên tắc thì con dấu, tài liệu chỉ bị làm giả khi chúng tồn tại trên thực tế. Điều này có nghĩa, trong trường hợp người phạm tội dựa trên những con dấu, tài liệu thật của cơ quan tổ chức, sau đó sử dụng những phương pháp như khắc dấu giả, đúc con dấu giả, phương pháp in lưới hoặc cắt ghép nội dung để làm giả thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Đối với trường hợp người phạm tội tự chế ra mẫu con dấu, tài liệu không có thật rồi lừa dối làm người khác tin tưởng giao tài sản để chiếm đoạt thì coi hành vi làm giả con dấu, tài liệu này là một dạng hành vi lừa dối của Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và không truy cứu thêm về Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.
Khi trực tiếp tiến hành giải quyết những vụ án hình sự liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà người phạm tội có sử dụng giấy tờ, tài liệu của cơ quan, tổ chức làm công cụ hỗ trợ việc gây dựng niềm tin của bị hại, Kiểm sát viên cần chủ động yêu cầu Cơ quan điều tra thu giữ đầy đủ, kịp thời tất cả những giấy tờ, tài liệu, con dấu mà đối tượng sử dụng để hỗ trợ việc phạm tội. Dựa vào quan sát, nhận định, đánh giá tình hình thực tế xem xét có dấu hiệu của việc làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan, tổ chức hay không để có thể yêu cầu Cơ quan điều tra hoặc báo cáo đề xuất lãnh đạo trưng cầu giám định.
LS TRẦN
MINH HÙNG, LS GIỎI VÀ GIÀU KINH NGHIỆM BÀO CHỮA NHIỀU VỤ ÁN LỚN NÊN ĐƯỢC NHIỀU
ĐÀI TRUYỀN HÌNH QUỐC GIA như HTV, VTV,VOV,VOH, TRUYỀN HÌNH CÔNG AN, QUỐC HỘI,
QUỐC PHÒNG, TÂY NINH, CẦN THƠ, BÌNH DƯƠNG, VĨNH LONG, BÁO CHÍ CHÍNH THỐNG, NHIỀU
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỜI PHỎNG VẤN, CHIA SẼ KINH NGHIỆM, TRAO ĐỔI PHÁP LÝ, GÓP Ý KIẾN
PHÁP LÝ CHO NGƯỜI DÂN, SINH VIÊN, CHO CÁC CHUYÊN GIA.
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.
Luật sư Trần Minh Hùng là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thông này và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ khai thác cát Cần giờ- Tiền Giang, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng... .… và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
64 Võ Thị Sáu, Tân Định, quận 1, TPHCM
68/147 Trần Quang Khải (số mới Trần Nguyên Đán), Tân Định, Quận1, TPHCM
Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006