Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 10/2020/DS-PT ngày 15/01/2020 về tranh chấp thừa kế tài sản, hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có dung như sau:
“Cụ L chết ngày 02/02/1985 (không để lại di chúc), cụ Nhn chết ngày 02/06/2016, hai cụ có tài sản nhà và đất diện tích 1185,6 m2 đất, ao vườn tại tại Quỳnh Cư 2, phường Hùng Vương, quận Hbg, thành phố Hpg. Cụ L và cụ Nhn sinh được 05 người con là ông Hng, bà O, bà Chm, bà Km và bà Hn. Ngày 15/11/2016, ông Hng khởi kiện vụ án yêu cầu chia di sản thừa kế cụ L và cụ Nhn để lại và yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo nhận định của Tòa án cấp cao tại Hà Nội về thời hiệu khởi kiện: áp dụng khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 về thời hiệu thừa kế để thụ lý giải quyết. Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10/09/1990 thì thời hiệu khởi kiện thực hiện theo Điều 36 Pháp lệnh thừa kế năm 1990 và thời hiệu khởi kiện tính từ ngày 10/09/1990; do đó, vụ án còn trong thời hiệu khởi kiện theo quy định.”
Thừa kế là một trong những quyền cơ bản nhằm bảo vệ quyền tài sản của mỗi công dân. Tuy nhiên, quyền thừa kế không phải là vô thời hạn mà phải có thời hạn nhất định do pháp luật quy định, đó là thời hiệu. Vấn đề xác định thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là hết sức quan trọng để Tòa án có thụ lý, giải quyết vụ án hay ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.
Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
Điều 623. Thời hiệu thừa kế
1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
…
Theo đó, đối với các tranh chấp chia di sản thừa kế là bất động sản mà người để lại di sản chết sau ngày 01/01/2017 thì hiển nhiên thời hiệu áp dụng là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Vậy cụ L chết năm 1985, trước ngày Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực thì Tòa án có thể áp dụng thời hiệu như quy định không?
Điều 688. Điều khoản chuyển tiếp
1. Đối với giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật này có hiệu lực thì việc áp dụng pháp luật được quy định như sau:
2. a) …
Theo cách diễn đạt tại khoản 1 Điều 688 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì chỉ các giao dịch dân sự mới áp dụng thời hiệu chia di sản thừa kế đối với bất động sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Trong trường hợp vụ án trên, cụ L trước khi chết không để lại di chúc, tức đây là thừa kế theo pháp luật. Nếu là chia di sản thừa kế theo di chúc thì áp dụng thời hiệu 30 năm là có cơ sở.
Tuy nhiên, tại Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015 đã định nghĩa “Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”. Như vậy, thừa kế theo pháp luật không phải là một giao dịch dân sự, liệu có thể áp dụng thời hiệu chia di sản thừa kế cho trường hợp này là 30 năm hay không?
Đối chiếu với Án lệ số 26/2018/AL có phần nội dung khái quát như sau:
“Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01-01-2017), thì thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
…
Như vậy kể từ ngày Bộ luật Dân sự năm 2015 có hiệu lực thi hành, Tòa án áp dụng quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 để xác định thời hiệu đối với trường hợp mở thừa kế trước ngày 01-01-2017”
Nội dung Án lệ đã chấp nhận việc áp dụng thời hiệu 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế đối với các yêu cầu chia di sản thừa kế là bất động sản mà người để lại di sản chết trước ngày Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực.
Việc phát triển nội dung án lệ đã bổ sung các thiếu sót trong quy định về thời hiệu của pháp luật, đồng thời mở ra hướng giải quyết mới cho tòa án, giúp các tranh chấp về chia di sản thừa kế không bị bỏ ngỏ vì hết thời hiệu.
Trân trọng.
LS TRẦN MINH HÙNG CHUYÊN GIA TƯ VẤN LUẬT TRÊN CÁC KÊNH TRUYỀN HÌNH
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.
Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, Truyền hình Quốc Hội Việt Nam, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống,Thanh niên, Tiền Phong Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, hợp đồng kinh tế thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006