Con 7 tuổi có quyền lựa chọn ở với bố hoặc với mẹ khi bố mẹ ly hôn không?

Luật sư tư vấn:

Khi cuộc sống hôn nhân của vợ chồng đã dẫn đến trầm trọng, mục đích hôn nhân không đạt, hôn nhân không thể kéo dài thì vợ chồng có thể tìm cách giải thoát cho nhau bằng cách ly hôn. Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình có 02 trường hợp ly hôn là:

- Ly hôn thuận tình (Quy định tại điều 55, Luật hôn nhân và gia đình 2014)

- Ly hôn đơn phương (ly hôn theo yêu cầu một bên)(Quy định tại điều 56, Luật hôn nhân và gia đình 2014)

Trong cả hai trường hợp ly hôn nêu trên thường vợ chồng vẫn xảy ra tranh chấp với nhau về quyền nuôi con và tài sản chung. Cụ thể khi vợ chồng tranh chấp với nhau về quyền nuôi con thì Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về các độ tuổi của con như sau:

Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Căn cứ theo quy định trên có thể thấy:

- Con dưới 36 tháng tuổi (dưới 3 tuổi): Sẽ giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện nuôi.

- Con từ đủ 3 tuổi đến dưới 7 tuổi: Căn cứ vào quyền lợi mọi mặt giành cho con (trong đó có mặt vật chất (điều kiện kinh tế của bố hoặc mẹ...) và tinh thần (tình cảm giành cho con....).

- Con từ đủ 7 tuổi trở lên: Trường hợp này phải xem xét nguyện vọng của con.

Cách viết đơn trình bày nguyện vọng của con đủ 7 tuổi:

Khi con đủ 7 tuổi để Tòa án xem xét nguyện vọng của con thì con cần viết đơn trình bày nguyện vọng đó của con cho Tòa án, để Tòa án xem xét và giải quyết nguyện vọng đó.

- Mẫu đơn trình bày nguyện vọng của con:

>> Tải ngay: Mẫu đơn trình bày nguyện vọng của con muốn ở với ai khi bố mẹ ly hôn

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Địa danh, ngày.......tháng.......năm..........

ĐƠN TRÌNH BÀY NGUYỆN VỌNG CỦA CON

Kính gửi: Tòa án nhân dân quận/huyện ……………….., tỉnh/thành phố …………………

Cháu tên là: Nguyễn Văn A

Sinh ngày: 20/10/2010

Địa chỉ: Thôn Bản Mè, xã Yên Lỗ, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn

Cháu năm này học lớp: 3A

Trường: Trường Dân Tộc Bán Trú Trung Tâm

Cháu làm đơn này xin trình bày với Tòa án một nguyện vọng như sau :

……………………………………………………… 

……………………………………………………… 

……………………………………………………… 

……………………………………………………… 

……………………………………………………… 

(Căn cứ theo các trường hợp cụ thể thì trình bày nội dung phù hợp với hoàn cảnh của từng gia đình, Quý khách hàng có thể tham khảo nội dung sau)

Cháu là con của Bố Nguyễn Văn B và Mẹ Trần Thị C, từ trước đến bây giờ cháu thấy Bố Mẹ cháu sống rất hạnh phúc nhưng thời gian gần đây Bố cháu thường xuyên đi công tác xa, khi về Bố Mẹ cháu lại cãi nhau, hiện nay Bố Mẹ cháu không còn ở chung một nhà. Bố về ở với ông bà nội, còn cháu ở với mẹ cháu ở nhà riêng lúc trước bố mẹ cháu mua. Cháu rất yêu bố mẹ cháu và bố mẹ cháu cũng rất yêu thương cháu. Cháu rất buồn khi Bố Mẹ cháu như vậy.

recommended by

 

Nếu trường hợp bố mẹ cháu không ở với nhau nữa mà phải ly hôn ở Tòa án thì cháu xin được ở với Mẹ, vì Mẹ yêu thương cháu nhiều hơn, chăm sóc cháu tốt hơn.

Còn Bố hay đi công tác xa nên cháu không muốn ở với Bố.

Cháu làm đơn này kính mong Tòa án chấp nhận nguyện vọng này của cháu.

Cháu xin chân thành cảm ơn !

Như vậy: Khi vợ chồng ly hôn mà có con chung đủ 7 tuổi trở lên thì Tòa án bắt buộc phải xem xét nguyện vọng của con. Việc này chỉ là xem xét (có nghĩa là tham khảo) còn cần xem xét cả điều kiện của người trực tiếp nuôi theo nguyện vọng đó của con. Nếu đáp ứng đủ các nhu cầu cơ bản của con + nguyện vọng của con thì Tòa án có thể quyết định người đó là người trực tiếp nuôi con.

- Khi con đủ 7 tuổi trở lên mà bố mẹ ly hôn thì con có thể làm đơn trình bày của mình gửi lên Tòa án để Tòa án xem xét nguyện vọng của con.

Theo Mục 3 Nghị quyết số 35/2000/QH10 về việc thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình do Quốc hội ban hành quy định:

3. Việc áp dụng quy định tại khoản 1 Điều 11 của Luật này được thực hiện như sau:

a) Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 01 năm 1987, ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Toà án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000;

b) Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03 tháng 01 năm 1987 đến ngày 01 tháng 01 năm 2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực cho đến ngày 01 tháng 01 năm 2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Toà án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.

Từ sau ngày 01 tháng 01 năm 2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng;

c) Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 của Nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật công nhận là vợ chồng; nếu có yêu cầu ly hôn thì Toà án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì Toà án áp dụng khoản 2 và khoản 3 Điều 17 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.

- Theo điều 54 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định thụ lý đơn yêu cầu ly hôn:

Điều 53. Thụ lý đơn yêu cầu ly hôn

1. Tòa án thụ lý đơn yêu cầu ly hôn theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

2. Trong trường hợp không đăng ký kết hôn mà có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật này; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.

Như vậy, theo quy định bạn có thể gửi đơn tới tòa án nơi bạn cư trú để yêu cầu tòa Tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng. Tòa án sẽ thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng.

- Theo Điều 81 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:

Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Theo quy định trên, các đương sự có thể thỏa thuận người trực tiếp nuôi con và thỏa thuận này được Tòa án ghi nhận trong Bản án. Nếu các đương sự không thỏa thuận được người trực tiếp nuôi con sau khi ky hôn thì Tòa án sẽ quyết định vấn đề này căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con và tuân theo nguyên tắc con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng (trừ trường hợp người mẹ không muốn nuôi dưỡng). Nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét đến nguyện vọng của con.

Để giành được quyền nuôi con thì bạn nên cung cấp cho Tòa án những căn cứ chứng minh điều kiện vật chất, yếu tố tinh thần, tình cảm bạn dành cho con. Đồng thời cung cấp căn chứng chứng minh vợ của anh bạn đã làm một số chuyện trái với lương tâm và không phải là một người vợ chung thuỷ. Đây là những căn cứ quan trọng chứng minh vợ của anh bạn không có môi trường chăm sóc cho con tốt. Sau đó Tòa án sẽ có quyết định cuối cùng.

Trả lời:

Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 có quy định về quyền nuôi con khi ly hôn  thì  vợ chồng bạn có thể thỏa thuận về người nuôi con sau khi ly hôn. Nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Trong trường hợp này con của bạn đã được 37 tháng nên Tòa án sẽ quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con. Nếu bên nào có điều kiện tốt hơn đảm bảo cho sự phát triển của con thì bên đó sẽ có quyền nuôi con. Người nào không trực tiếp nuôi con sẽ có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định tại Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình như sau:

"Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.

2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.

Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó."

Trả lời:

Về thủ tục ly hôn

Điều 56 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định về trường hợp đơn phương ly hôn như sau:

"1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ củavợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được."

Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số điều của Luật hôn nhân gia đình hướng dẫn tại mục 8 như sau:

"a. Theo quy định tại khoản 1 Điều 89 thì Toà án quyết định cho ly hôn nếu xét thấy tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài được, mục đích của hôn nhân không đạt được.

a.1. Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:

- Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.

- Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;

a.2. Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được, thì phải căn cứ vào tình trạng hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng như hướng dẫn tại điểm a.1 mục 8 này. Nếu thực tế cho thấy đã được nhắc nhở, hoà giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.

a.3. Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt."

Chồng bạn sống vô trách nhiệm, cờ bạc, nợ nần...nên bạn có quyền đơn phương ly hôn.

Về thời điểm ly hôn để có thể nuôi cả 2 con.

Quyền yêu cầu ly hôn theo quy định tại điều 51 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định "3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi." Như vậy, pháp luật không hạn chế quyền yêu cầu ly hôn của vợ đang mang thai.

Theo thông tin bạn trình bày thì bạn đang có thai 12 tuần và một con trai 16 tháng tuổi. Theo điều 81 Luật hôn nhân gia đình 2014 quyền nuôi con sau ly hôn theo nguyên tắc sau:

"Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con."

Vì thế, theo nguyên tắc thì bạn là người trực tiếp nuôi con cho đến khi con bạn 3 tuổi. Như vậy, nếu ly hôn trong khoảng thời gian con bạn dưới 3 tuổi thì bạn được trực tiếp nuôi con.

Khi con bạn 3 tuổi trở lên thì 2 người sẽ thỏa thuận người nuôi con, nếu không Tòa án sẽ giao cho một bên căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con.