1.
Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng khi tranh chấp ly hôn
Câu hỏi: Tôi kết hôn vào tháng
11/2015, hai vợ chồng tôi có một bé gái sinh vào nay đã gần 2 tuổi, do mâu
thuẫn nên tôi muốn ly hôn, xin cho tôi hỏi vậy khi ly hôn tài sản được chia như
thế nào? Chúng tôi có tài sản như Nhà và đất hiện tại đang ở, tài sản sau khi
kết hôn gồm 01 mảnh đất và 01 xe máy. Trong trường hợp nêu trên con tôi có được
chia tài sản không? Mong Luật sư tư vấn giúp tôi.
Luật sư Gia Đình tư vấn:
Theo quy định của pháp luật thì vợ,
chồng hoặc cả hai người đều có quyền yêu cầu ly hôn. Khi ly hôn, hai bên có
quyền thỏa thuận về việc phân chia tài sản của hai vợ chồng. Tuy nhiên, nếu hai
bên không thể thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
Trước hết, bạn nên xác định những
tài sản nào thuộc vào nhóm tài sản chung của vợ chồng, những tài sản thuộc tài
sản riêng từng người. Và đã là tài sản chung của vợ chồng thì con của bạn không
có quyền được chia tài sản.
Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy
định:
“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng
1. Tài sản chung của vợ chồng gồm
tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh
doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác
trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của
Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và
tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có
được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc
chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch
bằng tài sản riêng.
2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc
sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện
nghĩa vụ chung của vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có căn cứ
để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi
bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”
“Điều 43. Tài sản riêng của vợ,
chồng
1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm
tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được
tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng
theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu
thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở
hữu riêng của vợ, chồng.
2. Tài sản được hình thành từ tài
sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức
phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định
tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.”
Khi có tranh chấp yêu cầu Tòa án
giải quyết thì nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:
Tài sản chung của vợ chồng được chia
đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:
a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ,
chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng
vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ,
chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi
bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục
lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm
quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia
bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào
nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì
phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc
quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản
chung theo quy định của Luật này.
Trong trường hợp có sự sáp nhập,
trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia
tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài
sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của
vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc
không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
2.
Tòa án chia tài sản khi ly hôn theo nguyên tắc nào?
Một trong những vấn đề được các cặp
vợ chồng muốn làm thủ tục ly hôn rất quan tâm, đó là chia tài sản khi ly hôn
như thế nào?
Khi tư vấn thủ tục ly hôn cho các
khách hàng, tôi luôn tìm các giải pháp để vợ chồng có thể thỏa thuận được về
việc chia tài sản mà không phải yêu cầu tòa án giải quyết. Đó là phương án tối
ưu và tốt đẹp nhất.
Tuy nhiên trong trường hợp 2 vợ
chồng không thể thỏa thuận được về chia tài sản mà phải yêu cầu Tòa án giải
quyết thì vấn đề cần quan tâm đó là: Tòa án sẽ áp dụng những nguyên tắc nào để
phân chia tài sản khi ly hôn cho các cặp vợ chồng?
Đó là các nguyên tắc sau:
LUÔN ƯU TIÊN THỎA THUẬN
Các hình thức thỏa thuận sau sẽ được
tòa án chấp nhận và ưu tiên áp dụng:
Thỏa thuận chế độ tài sản vợ chồng
trước khi kết hôn
• Được áp dụng từ 01/01/2015
• Lập trước khi đăng ký hết hôn hợp
pháp
• Lập thành Văn bản có công chứng
• Nội dung đầy đủ và đúng quy định
Thỏa thuận chia tài sản vợ chồng
trong thời kỳ hôn nhân
• Lập trước sau đăng ký hết hôn hợp
pháp
• Lập thành Văn bản có công chứng
• Nội dung đầy đủ và đúng quy định
Thỏa thuận tài sản khi Tòa án đang
giải quyết vụ ly hôn
• Lập sau khi vợ / chồng đã nộp đơn
ly hôn
• Lập thành Văn bản do Tòa án ghi
nhận
Còn nếu như bạn không thể thỏa thuận
được việc chia tài sản khi ly hôn, lúc đó bạn cần quan tâm đến những nguyên tắc
nào sẽ được tòa án áp dụng để giải quyết việc chia tài sản.
Trước khi đọc và hiểu các nguyên tắc
giải quyết của Tòa án, bạn nên hiểu thế nào là tài sản chung vợ chồng theo quy
định
THẾ NÀO LÀ TÀI SẢN CHUNG VỢ CHỒNG
Đó là các tài sản có một trong những
yếu tố sau:
• Tài sản do vợ, chồng tạo ra trong
thời kỳ hôn nhân
• Thu nhập do lao động, hoạt động
sản xuất, kinh doanh trong thời kỳ hôn nhân
• Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài
sản riêng trong thời kỳ hôn nhân
• Thu nhập hợp pháp khác trong thời
kỳ hôn nhân
• Tài sản mà vợ chồng được thừa kế
chung hoặc được tặng cho chung
• Tài sản khác mà vợ chồng thỏa
thuận là tài sản chung
Tất cả những tài sản trên có thể
không phải là tài sản chung vợ chồng khi:
• Vợ chồng có thỏa thuận chế độ tài
sản trước khi đăng ký kết hôn
• Vợ chồng đã thỏa thuận chia tài
sản chung trong thời kỳ hôn nhân.
Trong trường hợp không có căn cứ để
chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên
thì tài sản đó được coi là tài sản chung
NGUYÊN TẮC CHIA TÀI SẢN KHI LY HÔN
Khi ly hôn, những tài sản chung theo
quy định nêu trên sẽ được Tòa án chia theo những nguyên tắc sau đây:
NGUYÊN TẮC CƠ BẢN: CHIA ĐÔI
Nhưng sẽ xem xét chia theo tỷ lệ
theo các yếu tố sau đây:
1. Hoàn cảnh của gia đình và của vợ,
chồng
2. Công sức đóng góp của vợ, chồng
vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung
3. Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi
bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục
lao động tạo thu nhập
4. Lỗi của mỗi bên trong vi phạm
quyền, nghĩa vụ của vợ chồng
Nguyên tắc #1: Chia theo hiện vật có
thanh toán giá trị chênh lệch
Tài sản chung của vợ chồng được chia
bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào
nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì
phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Giá trị tài sản chung của vợ chồng,
tài sản riêng của vợ, chồng được xác định theo giá thị trường tại thời điểm
giải quyết sơ thẩm vụ việc.
Nguyên tắc #2: Tài sản riêng của ai
thuộc quyền sở hữu của người đó
Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc
quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản
chung theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp có sự sáp nhập,
trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia
tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài
sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
Nguyên tắc #3: Bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp của vợ, con chưa thành niên
Khi giải quyết chia tài sản khi ly
hôn, Tòa án phải xem xét để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa
thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả
năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Ví dụ: Khi chia nhà ở là tài sản
chung và là chỗ ở duy nhất của vợ chồng, trong trường hợp không chia được bằng
hiện vật thì Tòa án xem xét và quyết định cho người vợ hoặc chồng trực tiếp
nuôi con chưa thành niên, con bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự nhận
hiện vật và thanh toán giá trị tương ứng với phần tài sản được chia cho người
chồng hoặc vợ nếu người vợ hoặc chồng có yêu cầu.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia
tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi
là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên
viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm,
kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm
và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý-
cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư
bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là
nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư
luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư
thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề,
chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh
hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật
sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp
được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem
lại công bằng cho xã hội.
Luật
sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư
Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền
thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật
trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM
(HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long,
Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam,
Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát
thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi
trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an
nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học
luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường
ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học
uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật
sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng
trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu
giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa
Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự,
kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại
niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công
lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi
cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước
rất lâu năm.
Trân trọng
cảm ơn!.
|