1) anh cho em xin bình
luận về vụ việc này, theo anh, người kinh doanh bán phở phạm tội gì? xử ở mức
nào là hợp lý?
Theo như thông tin báo
chí cung cấp thì tôi cho rằng hành vi của người bán phở chưa đủ yếu tố cấu
thành tội kinh doanh trái phép. Bởi kinh doanh trái phép là tội phạm ít
nghiêm trọng. Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại không lớn
cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù
(khoản 3 điều 8 Bộ luật hình sự năm 1999 đã được sửa đổi bổ sung năm 2009).
Theo đó, kinh doanh trái phép ở Việt Nam được xem là dạng tội phạm ít nghiêm
trọng cho xã hội.
Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm,
nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể, thì không phải là tội phạm
và được xử lý bằng các biện pháp khác (Khoản 4, Điều 8 BLHS). Với
mức độ ít nghiêm trọng, thông thường sẽ bị xử phạt hành chính, nếu đủ yếu tố
cấu thành tội phạm mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Bộ luật hình sự 1999 sửa
đổi, bổ sung 2009 thì có quy định tội kinh doanh trái phép nhưng bộ luật hình
sự 2015 có hiệu lực từ tháng 7/2016 thì tội này đã được bỏ để thể hiện theo xu
hướng của Hiến pháp 2013 và Luật đoanh nghiệp 2014 về việc quyền tự do trong
kinh doanh của cá nhân và pháp nhân. Điều đó cho phù hợp với xu hướng thế giới
và thúc đẩy phát triển kinh tế phong phú hơn.
Để cho rằng một người phạm tội này thì phải thỏa
mãn các hành vi sau:
Phải có hành vi kinh doanh đã xảy ra trên thực tế và có một trong
ba yếu tố:
- Có hành vi kinh doanh nhưng không đăng ký kinh doanh (không làm
thủ tục đăng ký kinh doanh với cơ quan nhà nước hoặc có làm thủ tục nhưng
không được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mà vẫn thực hiện việc kinh
doanh).
- Có hành vi kinh doanh, có đăng ký kinh doanh nhưng không đúng
với nội dung đã đăng ký. (Ví dụ đăng ký kinh doanh về điện tử nhưng lại kinh
doanh thêm cả về thiết bị máy cày, máy nổ).
- Có hành vi kinh doanh, có đăng ký kinh doanh đúng với nội dung
đã đăng ký trong Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh/ Giấy chứng nhận đăng ký
doanh nghiệp nhưng không có Giấy phép riêng – giấy phép riêng ở đây hiểu là
"giấy phép con" như nhiều khách hàng của chúng tôi vẫn gọi. Ví dụ
giấy phép kinh doanh rượu, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vệ sinh an
toàn thực phẩm v.v…
- Hành vi kinh
doanh trái phép nói trên phải có thêm một trong những dấu hiệu sau mới cấu
thành tội phạm: Đã bị xử phạt hành chính hoặc đã bị kết án và chưa được xóa án
tích về hành vi kinh doanh trái phép hoặc về một trong các tội quy định tại các
điều từ 153 đến 158, 160 đến 163, từ 193 đến 196, Điều 230, 232, 233, 236 và
238 BLHS.
Căn cứ theo quy định
trên thì để xử lý hình sự về tội danh này là việc cố tình thực hiện lại
một hành vi đã bị xử phạt hành chính trước đó. Người phạm tội phải thực hiện
cùng một hành vi vi phạm thì mới đủ cơ sở truy cứu trách nhiệm hình sự. Còn
nếu, đó là hai hành vi vi phạm khác nhau thì không thể cấu thành tội này. Qua
vụ án này, các cơ quan tố tụng đã lập biên bản xử lý vi phạm hành chính không
đúng quy định, lập liên tiếp đối với nhiều hành vi khác nhau để khởi tố vụ án
là không đúng luật
Cụ thể, ngày 13.8.2015,
công an huyện Bình Chánh lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với ông
Tấn về hành vi “kinh doanh không có giấy phép”. Đến ngày 18.8.2015, khi ra
quyết định xử phạt tiệm phở trên thì lại phát sinh thêm 4 hành vi nữa. Các hành
vi bị phạt sau này không giống với hành vi bị phạt ngày 13.8.2015. Từ các căn
cứ trên cho thấy việc xử lý người bán phở theo tội danh này là không có cơ sở.
Hơn nữa sau 05 ngày không có giấy phép thì người bán phở này đã khắc phục bằng
việc đi xin giấy phép.
Theo pháp luật thuế hiện
hành thì cũng sau khi có giấy phép trong thời hạn 30 ngày doanh nghiệp phải làm
thủ tục về thuế theo quy định. Điều đó cho thấy pháp luật về thuế vẫn cho doanh
nghiệp một thời hạn nhất định kể từ khi có giấy phép mới làm thủ tục về thuế.
Chứ ở đây người bán phở mới bán có 05 ngày mà xử lý hình sự thì chắc ở Việt Nam
tội phạm nhiều đến mức bỏ tù không hết. Ở Việt nam hiện nay việc kinh doanh
không có giấy phép diễn ra tràn lan bên lòng lề đường và không bảo đảm an toàn
vệ sinh thực phẩm sao chưa thấy ai bị xử lý hình sự? Do vậy việc xử lý hình sự
người bán phở theo tôi dư luận có quyền đặt nhiều dấu hỏi nghi vấn.
Theo tôi hành vi của
người bán phở nếu có chăng chỉ nên dừng lại ở mức xử phạt vi phạm hành chính.
2) Công an xử phạt người
kinh doanh như vậy liệu có đúng hay không?
cơ quan công an đã vi
phạm điều gì?
Theo
cá nhân tôi là không đúng vì anh vi của anh bán Phở chưa đủ yếu tố cấu thành
tội kinh doanh trái phép như tôi đã phân tích trên.
Theo
tôi nếu việc xử lý hình sự không có cơ sở, không đúng, gây oan sai thì hành vi
của cơ quan tố tụng có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp và có thể
bị xử lý về mặt hình sự tùy theo tính chất của hành vi.
|