Theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục và đào tạo (sở GD&ĐT), Sở Giáo dục và đạo tào Hà Nội yêu cầu tất cả học sinh phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi xe mô tô, xe máy, phương tiện xe hai bánh chạy bằng điện tham gia giao thông.
Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, sau ngày 10/4, Sở sẽ thành lập các đoàn kiểm tra lưu động, nếu đơn vị nào còn để hiện tượng học sinh không đội mũ bảo hiểm tham gia giao thông trên xe mô tô, xe máy, xe đạp điện thì Thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội.

Cảnh sát giao thông xử lý vi phạm học sinh điều khiển xe đạp máy, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
Đây là vấn đề được dư luận hết sức quan tâm, đặc biết là các em học sinh đang sử dụng phương tiện chạy bằng điện như mô tô, xe máy, xe đạp điện...
Liên quan đến vấn đề này, PV đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Minh Hùng – Luật sư Văn phòng luật sư Gia Đình (Đoàn luật sư TP.HCM) xoay quanh vấn đề trên.

Luật sư Trần Minh Hùng – Luật sư Văn phòng luật sư Gia Đình (Đoàn luật sư TP.HCM)
Từ ngày 10/4 sở GD&ĐT Hà Nội yêu cầu học sinh phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe môtô, xe máy, phương tiện xe hai bánh chạy bằng điện khi tham gia giao thông. Luật sư đánh giá thế nào về vấn đề này? Cá nhân anh có ủng hộ vấn đề này hay không?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo tôi việc quy định học sinh phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe môtô, xe máy, phương tiện xe hai bánh chạy bằng điện khi tham gia giao thông là phù hợp với thực tế Việt Nam hiện nay.
Bởi đội mũ bảo hiểm có vai trò quan trọng nhằm đảm bảo an toàn về tính mạng và sức khỏe cho các em. Hơn nữa, chi phí cho việc mua mũ bảo hiểm không quá cao. Thực tế đã có những vụ tai nạn thương tâm xảy ra chỉ vì người điều khiển xe không đội mũ bảo hiểm, ngược lại, có những trường hợp thoát chết trong gang tấc nhờ chiếc mũ bảo hiểm "cứu tinh".
Bên cạnh đó, điều này cũng rèn giũa cho các em ý thức chấp hành luật, biết tự bảo vệ cho chính mình ngay từ khi đang ngồi trên ghế nhà trường.
Trong luật Giao thông đường bộ, có quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với xe đạp điện hay không? Nếu có, luật sư có thể cho biết mức xử phạt đối với người vi phạm trường hợp này?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo quy định tại điều 3, điểm e Nghị định 171/2013 Nghị định quy định xử hạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt quy định:
Xe đạp máy là xe thô sơ hai bánh có lắp động cơ, vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 25 km/h và khi tắt máy thì đạp xe đi được (kể cả xe đạp điện).
Căn cứ theo quy định tại Điểm i Khoản 3 Điều 6, Điểm d Khoản 4 Điều 8 Nghị định số 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt thì:
- Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với hành vi không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi tham gia giao thông trên đường bộ.
- Người điều khiển, người ngồi trên xe đạp, xe đạp máy, người điều khiển xe thô sơ khác bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với hành vi không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi tham gia giao thông trên đường bộ.
Như vậy, người điều khiển xe đạp điện vẫn bị xử phạt theo quy định nêu trên nếu không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Thưa luật sư, người điều khiển xe đạp điện phải đội mũ bảo hiểm, vậy người ngồi sau xe đạp điện có phải đội mũ bảo hiểm hay không?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo như quy định Điểm d Khoản 4 Điều 8 Nghị định số 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 thì người điều khiển, người ngồi trên xe đạp máy không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi tham gia giao thông trên đường bộ đều sẽ bị xử phạt.
Như vậy, theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, cùng với người điều khiển xe, người ngồi trên xe đạp điện cũng phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách. Nếu vi phạm, người điều khiển, người ngồi trên xe đạp điện sẽ bị xử phạt theo quy định của Nghị định 171/2013/NĐ-CP.
Rõ ràng quy định, chế tài về việc xử phạt người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm đã có từ lâu nhưng vì sao quy định đó lại không được chấp hành một cách nghiêm túc? Tỉ lệ vi phạm vẫn ở mức cao?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo tôi sở dĩ việc quy định này không được chấp hành nghiêm túc và tỉ lệ vi phạm cao là do từ cả từ phía cơ quan thực thi pháp luật và cả phía người vi phạm. Người vi phạm đối với loại xe này đa số là học sinh, ý thức chấp hành pháp luật còn chưa tốt, việc các em đi xe đạp điện (nghĩ rằng giá trị giá không cao) nên coi thường việc xử phạt vi phạm nếu có xảy ra. Bên cạnh đó, chính sách tuyên truyền ở nhà trường chưa được chú ý và thực tế rất nhiều em không biết quy định này.
Về phía cơ quan thực thi pháp luật, có rất ít trường hợp xử phạt khi học sinh vi phạm khi điều khiển xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm.Vấn đề xử phạt những trường hợp vi phạm này chưa được chú trọng, vì thế không đủ sức răn đe.
Chính cách làm này đã khiến cho một quy định vốn được đánh giá là hợp lý lại không được chấp hành nghiêm túc.
Trong quy định nêu rõ, nếu đơn vị nào còn để hiện tượng học sinh không đội mũ bảo hiểm tham gia giao thông trên xe mô tô, xe máy, xe đạp điện thì Thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội. Theo luật sư, điều này có hợp lý hay không?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo tôi đây là điều không hợp lý vì đây không thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của Sở GD & ĐT Hà Nội. Bởi theo Điều 1 Thông tư liên tịch số: 47/2011/TTLT-BGDĐT-BNV quy định về chức năng của Sở giáo dục như sau: Sở Giáo dục và Đào tạo là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, bao gồm: mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục và đào tạo, tiêu chuẩn nhà giáo và tiêu chuẩn cán bộ quản lý giáo dục; tiêu chuẩn cơ sở vật chất, thiết bị trường học và đồ chơi trẻ em; quy chế thi cử và cấp văn bằng, chứng chỉ; bảo đảm chất lượng giáo dục và đào tạo.
Làm sao để học sinh phải đội mũ bảo hiểm tham gia giao thông trên xe mô tô, xe máy, xe đạp điện… phải tuân theo quy định pháp luật và để làm sao học sinh không vi phạm các quy định này thì thuộc nghĩa vụ của các bộ liên quan như Bộ giao thông, Bộ công an… Như vậy việc quy trách nhiệm cho thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội vừa không đúng luật vừa không thực tế không khác gì “râu ông nọ cắm cằm bà kia”.

Nhóm học sinh vi phạm quy định khi đi xe đạp điện kẹp 4, không đội mũ bảo hiểm. Ảnh: Internet
Đối với những học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường thì thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội, vậy đối với những học sinh đã ra trường, hoặc bị tạm đình chỉ (thôi học) thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm nếu vi phạm?
Luật sư Trần Minh Hùng: Như tôi đã trình bày, nếu quy cho thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội thì nó không thực tế. Vì thủ trưởng đơn vị chỉ phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội trong phạm vi công việc của họ. Không thể bắt Thủ trưởng đơn vị phải chịu trách nhiệm về việc học sinh không đội mũ bảo hiểm trước Sở giáo dục đào tạo Hà Nội.
Quy định như vậy không khác gì đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, cơ quan, cá nhân này thực hiện không được thì đùn đẩy trách nhiệm cho quan quan, cá nhân khác.
Trước đây, việc cấm đốt pháo hay tàng trữ vật liệu cháy nổ trong trường học, học sinh đều phải làm bản cam kết với chủ nhiệm lớp và lãnh đạo nhà trường. Vậy việc chấp hành quy định đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe môtô, xe máy, phương tiện xe hai bánh chạy bằng điện khi tham gia giao thông có nên viết cam kết không, thưa luật sư?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo tôi, việc viết cam kết đối với vấn đề này là không cần thiết. Bởi việc luật quy định bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông là luật đã quy định, mọi người đều phải có nghĩa vụ chấp hành.
Nhà trường chỉ là nơi thực hiện chính sách tuyên truyền các quy định này đến học sinh, nhà trường không có thẩm quyền để bắt buộc học sinh viết cam kết này. Bởi đây là quy định pháp luật chứ không phải nội quy hay quy chế của nhà trường. Hơn nữa việc bắt viết cam kết này điều đó thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật không cao, pháp luật không đi vào đời sống, không có tính răn đe, biện pháp chế tài không cao để rồi nhà trường phải làm công việc không thuộc thẩm quyền, chức năng của họ.
Trong thời gian chờ nghị định này được thực thi chính thức, theo luật sư, Phòng CSGT và các trường học trên toàn tỉnh cần làm gì để tuyên truyền đến các em học sinh?
Luật sư Trần Minh Hùng: Theo tôi, Phòng CSGT cần phối hợp với các trường học toàn tỉnh tổ chức các buổi tuyên tuyền pháp luật về giao thông đường bộ cho các em học sinh và các bậc phụ huynh.
Việc tuyên truyền này cần phải hiệu quả và mang tính thực tiễn cao. Khi tổ chức các buổi tuyên truyền phải có các em học sinh và phụ huynh tham gia. Ngoài việc phổ biến quy định pháp luật liên quan đến việc phải đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông thì còn phải tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật cho các em ngay khi đang ngồi trên ghế nhà trường, tuyên truyền tinh thần tự giác trong việc chấp hành pháp luật, tinh thần coi lợi ích chung của xã hội trên lợi ích cá nhân.
Xin chân thành cảm ơn luật sư!
Nguồn: Báo điện tử tin tức Việt Nam. xem link báo tại đây:
http://tintuc.vn/phap-luat/hoc-sinh-khong-doi-mu-bao-hiem-tro-sai-phat-thay-39250