I. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01/07/2016.
- Bộ Luật dân sự 2015 chính thức có hiệu lực kể ngày 01/01/2017.
II. Tìm hiểu về tranh chấp tài sản thừa kế
1. Tranh chấp tài sản thừa kế là gì?
Tranh chấp tài sản/di sản thừa kế là một loại tranh chấp dân sự thường gặp, xảy ra khi những người thừa kế có mâu thuẫn về quyền và lợi ích liên quan đến việc phân chia và quản lý tài sản mà người đã chết để lại.
2. Phân loại tranh chấp về thừa kế
Có thể chia tranh chấp quyền thừa kế tài sản thành 4 loại chủ yếu, gồm:
- Tranh chấp về chia di sản: Đây là loại tranh chấp phổ biến nhất, xảy ra khi những người thừa kế không đồng thuận về cách thức phân chia tài sản do người chết để lại.
- Tranh chấp về xác nhận quyền thừa kế tài sản: Tranh chấp này xuất hiện khi có yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của một hoặc một số người.
- Tranh chấp về bác bỏ quyền thừa kế tài sản: Loại tranh chấp này nhằm xác định một người thừa kế cụ thể không có quyền hưởng di sản.
- Tranh chấp về thực hiện nghĩa vụ tài sản: Đây là loại tranh chấp thừa kế liên quan đến việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính (như nợ nần, các khoản phải trả...) còn tồn đọng của người chết từ chính di sản để lại.
III Quy định pháp luật về tranh chấp tài sản thừa kế
1. Chủ thể có quyền khởi kiện tranh chấp thừa kế
Theo quy định thừa kế tài sản tại Chương XXI, XXII, XXIII, XXIV của Bộ Luật dân sự 2015, thừa kế được chia thành hai hình thức: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Do đó, các chủ thể thuộc 2 hình thức thừa kế này đều có quyền khởi kiện trong các vụ tranh chấp thừa kế:
- Đối với thừa kế theo di chúc, những người có quyền khởi kiện là những người được người chết chỉ định hưởng di sản theo nội dung di chúc.
- Đối với thừa kế theo pháp luật (quyền thừa kế tài sản không có di chúc), chủ thể khởi kiện là những người thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật.
➣ Tham khảo: Thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật - Phân biệt giống, khác.
2. Thời hiệu khởi kiện về tranh chấp thừa kế
Khi khởi kiện chia quyền thừa kế tài sản, người khởi kiện cần đặc biệt lưu ý đến thời hiệu thừa kế được quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015:
- Thời hiệu yêu cầu chia di sản được tính từ thời điểm mở thừa kế, cụ thể:
- 30 năm đối với bất động sản.
- 10 năm đối với động sản.
➙ Quá thời hiệu, di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý hoặc được xử lý theo quy định của pháp luật nếu không có người quản lý.
- Thời hiệu yêu cầu xác nhận/bác bỏ quyền thừa kế: 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
- Thời hiệu yêu cầu thực hiện nghĩa vụ về tài sản: 3 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp quyền thừa kế
Theo quy định tại Điều 26, Điều 35 và Điều 37 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, tranh chấp quyền thừa kế tài sản sẽ được giải quyết bởi các cơ quan sau:
- Tòa án nhân dân cấp huyện: Phụ trách giải quyết các tranh chấp tài sản thừa kế nói chung như: tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc, tranh chấp di sản thừa kế có di chúc…
- Tòa án nhân dân cấp tỉnh: Giải quyết các tranh chấp thừa kế phức tạp hơn, ví dụ như khi tài sản hoặc các bên liên quan ở nước ngoài.
- Tòa án nơi bị đơn cư trú: Giải quyết tranh chấp khi di sản thừa kế là động sản (ví dụ như tiền, vàng, cổ phiếu).
- Tòa án nơi có bất động sản: Giải quyết tranh chấp liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế là bất động sản.
1. Hồ sơ khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế
Để khởi kiện tranh chấp quyền thừa kế tài sản, bạn cần chuẩn bị hồ sơ sau:
- Đơn khởi kiện.
- Di chúc (nếu có).
- Giấy chứng tử của chủ sở hữu tài sản thừa kế.
- Tài liệu chứng minh quyền sở hữu của người chết đối với di sản và nguồn gốc của di sản.
- Các giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người chết và người khởi kiện, ví dụ như giấy đăng ký kết hôn, giấy khai sinh…
- Giấy tờ cá nhân bao gồm Căn cước công dân/hộ chiếu và giấy xác nhận thông tin cư trú của cả người khởi kiện lẫn người bị kiện.
- Các giấy tờ khác như biên bản giải quyết trong họ tộc, biên bản giải quyết tại UBND xã/phường, văn bản từ chối nhận di sản…(nếu có).
2. Trình tự thực hiện thủ tục khởi kiện thừa kế
Để giải quyết tranh chấp quyền thừa kế tài sản, các bên liên quan cần thực hiện thủ tục khởi kiện thừa kế theo các bước sau:
- Bước 1: Bên khởi kiện nộp hồ sơ đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Việc nộp hồ sơ có thể thực hiện trực tiếp tại Tòa án, gửi qua đường bưu điện hoặc nộp trực tuyến thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
- Bước 2: Sau khi nhận và kiểm tra hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ gửi thông báo yêu cầu bên khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí.
- Bước 3: Trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận thông báo, bên khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí theo yêu cầu. Sau đó, nộp lại biên lai cho Tòa án để xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính.
- Bước 4: Khi nhận được biên lai nộp án phí, Tòa án sẽ ra thông báo thụ lý vụ án và tiến hành giải quyết theo đúng trình tự thủ tục tố tụng theo quy định của pháp luật.
Quyền về thừa kế của cá nhân:
Theo quy định của Điều 609 BLDS 2015 quy định chung về quyền thừa kế thì Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Di chúc: Theo quy định tại Điều 624 BLDS 2015 là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Trong trường hợp người chết không để lại di chúc thì tải sản đó sẽ chia theo pháp luật được quy định tại Điều 647 BLDS 2005 Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Tranh chấp về thừa kế:
Tranh chấp về thừa kế là những xung đột về quyền lợi giữa những người được hưởng di sản do người chết để lại.
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 26 và Điểm a, Khoản 1 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) thẩm quyền giải quyết tranh chấp thuộc Tòa án nhân dân cấp quận, huyện.
Đối tượng tranh chấp trong vụ án tranh chấp dân sự về thừa kế có thể là bất động sản, tài sản, tiền mặt,….
Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế (Điều 623 BLDS).
Quyền lợi của người được hưởng thừa kế:
Theo Điều 613 (BLDS2005) Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trong trường hợp người thừa kế theo di chúc là cơ quan, tổ chức thì phải là cơ quan, tổ chức tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Luật sư Trần Minh Hùng – Tốt nghiệp đại học Luật
TPHCM, tốt nghiệp Học viện Tư Pháp, Tốt nghiệp Luật sư, thuộc Đoàn LS TPHCM,
Thuộc Liên đoàn LSVN là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu
kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan
trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối
với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài
tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,
nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh
Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong
nước tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV
Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh VOH TPHCM, Đài truyền hình
TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN,
Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình
Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương, Truyền hình Quốc Phòng,
VTC... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học
Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh
sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện lớn, được mời dạy bồi dưỡng
nghiệp vụ cho các luật sư……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thong, các
tổ chức, xã hội uy tín và chuyên nghiệp và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp
của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án
đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát
karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa –
Phú Yên, Đại án Vụ cướp bitcoin 35
tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa vụ Đại Án Đăng Kiểm, Bào chữa vụ đại án Khai
thác Cát Cần giờ, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ
sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ
"Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty
Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ
Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, Bảo vệ thành công vụ 1
bệnh nhân bị xông hơi chết tại nhà bè,bảo vệ cho 27 bị hại vụ lừa đảo đất nền
Nguyễn Thanh Uyn và đồng phạm, Bảo vệ Ni cô Vụ kiện hành chính đòi nhà các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt,
cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án
cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc
của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa
nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng
ngân hàng... .… và rất nhiều các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế,
đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho
khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không
biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho
nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin
cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không
biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi hội đủ các luật sư chuyên về các lĩnh
vực, kinh nghiệm, chuyên sâu như: hình sự, dân sự, kinh tế, thừa kế, hợp đồng,
đất đai, ly hôn, dịch vụ nhà đất, di chúc, lao động…
|