1. Luật sư ly hôn trong giai đoạn khởi kiện, thu thập chứng cứ

Các chứng cứ ban đầu khi khởi kiện vụ án ly hôn luật sư cần giúp đương sự thu thập để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện là : Giấy tờ chứng minh tư cách chủ thể khởi kiện, đơn xin ly hôn, giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, giấy khai sinh của các con, sổ hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân, các tài liệu chứng minh về tài sản chung của vợ chồng, tài sản riêng của mỗi người.

Khi thu thập chứng cứ, tập trung chứng minh quan hệ hôn nhân (hôn nhân hợp pháp, hôn nhân trái pháp luật, không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình). Các chứng cứ tập trung vào điều kiện kết hôn, thời điểm chung sống…

Sau khi Tòa án thụ lý giải quyết vụ án, luật sư ly hôn sẽ hướng dẫn thân chủ viết bản tự khai:

– Nếu là luật sư ly hôn của nguyên đơn hay của bị đơn : Bản tự khai do thân chủ viết cần thể hiện rõ yêu cầu của thân chủ về quan hệ hôn nhân; về việc nuôi con, những tài sản đã thỏa thuận chỉ yêu cầu công nhận, những tài sản có tranh chấp yêu cầu Tòa án giải quyết;

– Nếu là luật sư ly hôn của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Bản tự khai (hoặc văn bản trình bày ý kiến) cần thể hiện rõ việc trình bày về quyền và nghĩa vụ liên quan của thân chủ cũng như yêu cầu cụ thể và cơ sở của yêu cầu mà phía đương sự đề cập đến.

Thu thập chứng cứ xác định tình trạng hôn nhân, quá trình chung sống, thời điểm phát sinh mâu thuẫn, nguyên nhân mâu thuẫn và các biện pháp các bên đã tự giải quyết như thế nào mà không đạt kết quả. Để chứng minh điều này, luật Sự sẽ tập trung thu thập các chứng cứ cụ thể sau:

+ Vợ chồng không còn thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận của người đó, bỏ mặc người vợ (hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống. Luật sư thu thập chứng cứ qua việc đề nghị những người thân của họ (cha, mẹ, anh chị em…), cơ quan công tác của vợ (chồng) tổ dân cư, đoàn thể xã hội mà họ sinh hoạt… xác định tình trạng hôn nhân của chồng. Đặc biệt nếu bản trình bày này thể hiện gia đình hoặc cơ quan đã tổ chức hòa giải nhiều lần mà không có kết quả.

+ Vợ chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau như thường xuyên đánh đập (có giấy khám bệnh, thu thập chứng cứ qua lời khai của những người hàng xóm, gia đình, bạn bè..). Vợ chồng có hành vi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở nhiều lần…;

+ Vợ chồng không chung thủy với nhau như có quan hệ ngoại tình (các chứng cứ chứng minh về quan hệ ngoại tình (ảnh, thư từ, nhật ký, băng ghi âm, băng ghi hình… kèm theo văn bản trình bày về việc thu âm của thân chủ mình…).

Trường hợp thân chủ muốn trực tiếp nuôi con, bên cạnh việc xem xét nguyện vọng của con trực tiếp muốn sống với ai (nếu con từ 7 tuổi trở lên) các chứng cứ cần thu thập để chứng minh điều kiện để người trực tiếp nuôi con có thể đảm bảo được quyền lợi mọi mặt của con, đặc biệt là các điều kiện cho sự phát triển về thể chất, đảm bảo việc học hành và các điều kiện cho sự phát triển tốt về tinh thần của con: thu nhập, chỗ ở, điều kiện công tác, tính chất công việc…

+ Xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng, giá trị cụ thể của các tài sản, thực trạng, tình hình sử dụng tài sản và nhu cầu sử dụng tài sản cụ thể của các đương sự.

Khi xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng, các chứng cứ thu thập cần tập trung chứng minh: nguồn gốc tài sản, nguồn gốc tiền mua tài sản, thời điểm mua trước hôn nhân hay trong thời kỳ hôn nhân, thời điểm tặng, cho, thừa kế … quá trình sử dụng. Giá trị pháp lý của hợp đồng tặng cho tài sản, vấn đề thừa kế tài sản… Các chứng cứ chứng minh nợ riêng, nợ chung. Luật sư ly hôn cũng sẽ thu thập chứng cứ để xác định công sức đóng góp của các dựng, duy trì tài sản chung. Luật sư có thể giúp đương sự đề xuất với Tòa án trong việc thu thập chứng cứ : đề nghị Tòa án điều tra xác minh ở cơ quan hữu quan, đề nghị trưng cầu giám định, đề nghị xem xét thẩm định tại chỗ, đề nghị định giá tài sản đang tranh chấp.

2. Luật sư ly hôn trong giai đoạn hòa giải

Việc hoà giải có thể được tiến hành theo hai cách: các đương sự tự hòa giải với nhau và hòa giải do Thẩm phán tiến hành. Trong cả hai cách này luật sư ly hôn đều cần thiết phải tham gia. Ngoài ra Luật sư cũng có thể tham gia hòa giải trực tiếp với bên kia trong trường hợp được ủy quyền.  

Chuẩn bị tài liệu, chứng cứ cho thân chủ trước khi hòa giải

Các chứng cứ cần sử dụng khi hòa giải không có gì khác so với các chứng cứ của toàn bộ vụ án.

Về nguyên tắc, các tài liệu chứng cứ của khách hàng (trong trường hợp họ là nguyên đơn) đều đã được thể hiện trong hồ sơ khởi kiện. Trước khi tham gia hòa giải Luật sư sẽ tập hợp lại và phân tích cho nguyên đơn biết để trong quá trình hòa giải, nguyên đơn có thể tự mình đưa ra được các chứng cứ để minh họa cho giải trình của mình.

Trong giai đoạn hòa giải thì mục đích không phải là dùng chứng cứ để đấu tranh với đối phương mà việc sử dụng chứng cứ chỉ thuyết phục thêm đối phương là cần thiết phải thỏa thuận để hai bên cùng nhượng bộ nhằm giải quyết nhanh chóng và dứt điểm tranh chấp mà không cần đưa ra xét xử. Chuẩn bị tài liệu, chứng cứ trước khi hòa giải còn giúp cho thân chủ của mình biết được tại sao lại phải nhượng bộ và nếu nhượng bộ thì thân chủ của mình được gì, mất gì theo đúng nghĩa của nó, trên cơ sở các quyền và lợi ích thực tế của khách hàng.

Thảo luận với thân chủ về các yêu cầu cần đạt được trong hòa giải, những vấn đề cần nhượng bộ

Trước khi hòa giải, luật sư sẽ thảo luận với khách hàng của mình về một số yêu cầu cần đạt được trong giai đoạn hòa giải, trên cơ sở đó phân tích, khách hàng thấy cần thiết phải nhượng bộ hay không nhượng bộ đối tác. Nếu nhượng bộ thì nhượng bộ ở những điểm nào, mức độ nào và yêu cầu cần đạt được sau khi nhượng bộ là như thế nào. Thông thường không phải lúc nào đương sự cũng sẵn sàng đồng ý với Luật sư để nhượng bộ đối tác, nhất là trong những trường hợp liên quan đến danh dự hoặc các quyền lợi tinh thần. Luật sư sẽ phân tích thêm những quy định của pháp luật tố tụng, thời gian phải chờ đợi thủ tục những vấn đề liên quan đến quá trình thi hành án bản án, quyết định của Tòa án. Những phân tích của Luật sư phải hướng cho đương sự thấy được lợi ích của việc nhượng bộ nhau so với việc cương quyết giữ nguyên ý định hoặc mong muốn ban đầu của mình. Quyết định cuối cùng thuộc về đương sự.

Khi thảo luận, Luật sư sẽ thông báo cho khách hàng về tình trạng pháp lý của họ, phân tích những ưu thế và bất lợi của khách hàng, của đối phương để từ đó dự kiến phương án hòa giải và lựa chọn phương án tối ưu.

Thỏa thuận về án phí

Án phí cũng là một nội dung rất quan trọng trong hòa giải. Trong nhiều trường hợp các bên thỏa thuận được với nhau về nội dung giải quyết tranh chấp nhưng lại không thỏa thuận được với nhau về án phí bởi vì án phí cũng là một khoản đóng góp rất đáng kể, nhất là trong những vụ án có giá ngạch lớn. Tùy từng trường hợp mà Luật sư tư vấn cho khách hàng của mình chấp nhận mức án phí bao nhiêu là phù hợp và cần thiết để tạo thuận lợi cho bên đối phương. Nếu mình đã được lợi trong phần hòa giải thì có khi nên chấp nhận thiệt hơn một chút trong phần thỏa thuận án phí. Luật sư cần chỉ rõ cho đương sự thấy nếu hai bên không thỏa thuận để đi đến thống nhất về ai phải chịu và chịu bao nhiêu án phí thì Tòa án quyết định theo pháp luật. Bởi đây là trường hợp hòa giải không thành, vì quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS), Thẩm phán chỉ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của đương sự nếu các đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết toàn bộ vụ án. Nếu chỉ vì không thỏa thuận được với nhau về án phí thì toàn bộ công sức, thiện chí của đương sự sẽ trở thành vô nghĩa.

Tham dự hòa giải cùng với đương sự

Với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, các luật sư có quyền tham dự hòa giải. Trong trường hợp này, luật sư phải có quyết định công nhận người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự do Toà án cấp, trên cơ sở hợp đồng giữa khách hàng và Luật sư, giấy giới thiệu của đoàn luật sư hoặc văn phòng luật sư nơi Luật sư làm việc, thẻ Luật sư.

Trong hòa giải trước khi mở phiên tòa, Toà án chủ yếu mong muốn các đương sự thỏa thuận được với nhau về các quyền và nghĩa vụ của họ trong vụ án trên cơ sở đó Toà án có thể ra được quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, tiết kiệm được thời gian và giúp các đương sự sớm hàn gắn được những bất động do quá trình tranh chấp gây nên. Trong khi tham dự hòa giải, luật sư bất cứ lúc nào cũng có thể tham vấn cho khách hàng của mình để họ đưa ra được những yêu cầu hoặc nhượng bộ đúng pháp luật, đặc biệt là đưa ra các yêu cầu phù hợp với những gì mà Luật sư đã thỏa thuận với khách hàng của mình trước đó. Không nên để khách hàng tự quyết định mọi vấn đề mà nên thống nhất với khách hàng là trước khi họ quyết định về bất kỳ một vấn đề nào cũng nên trao đổi với Luật sư. Trong những trường hợp có quan điểm không thống nhất về cùng một vấn đề thì quyền quyết định vẫn là của khách hàng nhưng trước khi khách hàng quyết định, luật sư vẫn nên trình bày kỹ các lý lẽ, quan điểm, các phương án của mình cùng với việc phân tích những lợi thế và bất lợi của các phương án mà luật sư đề xuất để khách hàng xem xét.

Đối với trường hợp khách hàng uỷ quyền để thay mặt họ tham gia hòa giải (trừ các trường hợp mà pháp luật quy định các đương sự không được ủy quyền: ví dụ trong các quan hệ về nhân thân chỉ gắn với một người nhất định) thì luật sư sẽ xuất trình hợp đồng uỷ quyền giữa khách hàng với Luật sư. Khi được ủy quyền thì luật sư được thực hiện các quyền và nghĩa vụ trong phạm vi được ủy quyền để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng. Tuy nhiên đối với những điểm mới phát sinh trong quá trình hòa giải mà luật sư và khách hàng chưa thống nhất với nhau thì trước khi quyết định luật sư sẽ trao đổi qua với khách hàng.

Ngay cả đối với trường hợp đương sự ủy quyền toàn bộ cho sự tham gia quá trình hòa giải thì cũng không có nghĩa là luật sư được quyền quyết định trái với lợi ích của thân chủ của mình. Đây không phải chỉ là đạo đức nghề nghiệp mà là còn nguyên tắc của người luật sự hoạt động chuyên nghiệp.

3. Luật sư ly hôn trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, xét xử

– Đề xuất với Tòa án ra các quyết định tố tụng.

– Xây dựng phương án bảo vệ quyền lợi cho khách hàng :

+ Chuẩn bị cho thủ tục hỏi tại phiên tòa.

+ Xác định những vấn đề cần tranh luận.

+ Chuẩn bị các văn bản pháp luật, tài liệu cần thiết đối với vụ án lao động.

+ Chuẩn bị bản luận cứ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng tại phiên toà.

4. Chi phí thuê luật sư ly hôn

Chi phí thuê luật sư ly hôn hay thù lao luật sư giải quyết ly hôn là khoản tiền mà khách hàng phải trả cho công sức lao động trí tuệ của Luật sư. Chi phí thuê luật sư giải quyết ly hôn dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa luật sư hoặc Công ty Luật đối với khách hàng và được ghi nhận trong Hợp đồng dịch vụ pháp lý

Chi phí thuê luật sư ly hôn được dựa trên các căn cứ nào ? 

Điều 55 Luật Luật sư quy định về “Căn cứ và phương thức tính thù lao” như sau :

“1. Mức thù lao được tính dựa trên các căn cứ sau đây:

a) Nội dung, tính chất của dịch vụ pháp lý;

b) Thời gian và công sức của luật sư sử dụng để thực hiện dịch vụ pháp lý;

c) Kinh nghiệm và uy tín của luật sư.

2. Thù lao được tính theo các phương thức sau đây:

a) Giờ làm việc của luật sư;

b) Vụ, việc với mức thù lao trọn gói;

c) Vụ, việc với mức thù lao tính theo tỷ lệ phần trăm của giá ngạch vụ kiện hoặc giá trị hợp đồng, giá trị dự án;

d) Hợp đồng dài hạn với mức thù lao cố định.”

Chi phí thuê luật sư ly hôn bao nhiêu tiền sẽ tùy thuộc vào độ phức tạp của vụ việc; uy tín của Luật sư; thời gian giải quyết vụ việc. Cụ thể như sau:

Một là, mức độ phức tạp của công việc. Độ phức tạp của vụ việc xuất phát từ :

– Hình thức ly hôn : ly hôn thuận tình hay ly hôn đơn phương. Thuận tình ly hôn là trường hợp hai bên cùng đồng thuận chấm dứt quan hệ hôn nhân nên không phức tạp như ly hôn đơn phương xuất phát từ yêu cầu một bên (đối phương/bên còn lại không đồng ý chấm dứt quan hệ hôn nhân).

– Ly hôn có yếu tố nước ngoài hay không có yếu tố nước ngoài.

– Ly hôn có tranh chấp hay không có tranh chấp : tranh chấp quyền trực tiếp nuôi con, tranh chấp tài sản chung, nợ chung.

– Thái độ hợp tác của bị đơn trong vụ án ly hôn đơn phương.

Hai là, thời gian luật sư thực hiện công việc. Tùy thuộc vào mức độ phức tạp của công việc, thời gian thực hiện công việc tương ứng sẽ ít hay nhiều.

– Thời gian giải quyết thuận tình ly hôn sẽ nhanh chóng hơn nhiều so với ly hôn đơn phương. Cũng trong thuận tình ly hôn hoặc ly hôn đơn phương, nếu không có yếu tố nước ngoài thì thời gian giải quyết sẽ ít hơn so với trường hợp có yếu tố nước ngoài.

– Trong những trường hợp ly hôn phức tạp hơn như khi một bên mất tích, một bên cố tình trốn tránh, ly hôn đơn phương hoặc tranh chấp phức tạp phải trải qua nhiều cấp xét xử thì mức phí sẽ cao hơn.

Ba là, uy tín và kinh nghiệm của luật sư chuyên giải quyết ly hôn. Kinh nghiệm và uy tín của luật sư không chỉ là thời gian hành nghề của luật sư mà còn là khả năng đàm phán, thuyết phục của luật sư trong những vụ án ly hôn có xảy ra tranh chấp hoặc bị đơn có thái độ không hợp tác … Trong nhiều trường hợp, một luật sư ly hôn giỏi có thể thuyết phục các đương sự để một vụ án ly hôn đơn phương chuyển thành thuận tình ly hôn. Một luật sư ly hôn giỏi có thể thu thập tài liệu, chứng cứ giúp cho thân chủ của mình có lợi trong quá trình giải quyết tranh chấp hay giành quyền trực tiếp nuôi con …

Các cách tính thù lao, chi phí thuê luật sư ly hôn? 

Luật sư có thể đưa ra nhiều lựa chọn về cách tính thù lao cho khách hàng. Các lựa chọn bao gồm:

– Thù lao tính theo từng công việc : Hình thức này thường được áp dụng khi khách hàng muốn luật sư tham gia xử lý một/một số công việc nhất định như : tư vấn pháp luật hôn nhân và gia đình; chuẩn bị hồ sơ ly hôn; tham gia tố tụng tại Tòa hoặc đàm phán giải quyết tranh tranh chấp …

– Thù lao trọn gói theo vụ việc : hình thức này thường được áp dụng khi khách hàng muốn luật sư tham gia và chịu trách nhiệm xử lý toàn bộ các công việc liên quan đến vụ việc kể từ thời điểm ký kết hợp đồng dịch vụ pháp lý đến khi có quyết định hoặc bản án của Tòa án.

LS TRẦN MINH HÙNG

Luật sư Trần Minh Hùng là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thông này và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank, Huyền Như, Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái.… và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.

Trân trọng cảm ơn.