1. Lãi suất cho vay là bao nhiêu thì phạm tội
cho vay nặng lãi?
Câu hỏi: Nhờ luật sư
giải đáp giúp về cho vay nặng lãi như sau: Do kinh doanh thiếu vốn tôi đã phải
đi vay tiền ở bên ngoài, với mức lãi suất do chủ nợ đưa ra là 4%/tháng. Tôi
muốn hỏi mức lãi suất tôi vay như trên có là vay với lãi suất nặng không? Có
quy định nào về việc tính lãi suất khi các bên tự cho vay mượn không?
Nếu bên cho vay mà
thưa tôi ra pháp luật (do mấy tháng gần đây tôi thiếu tiền chưa trả tiền lãi
hàng tháng cho họ, họ đòi đưa tôi ra pháp luật xử lý) thì họ có bị tội cho vay
nặng lãi không? Tội này xử như thế nào theo pháp luật, xin cảm ơn luật sư.
Trả lời: Chào bạn, Cảm
ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến bộ phận luật sư Hình sự -
Văn Phòng Luật Sư Gia Đình, đối với trường hợp trên chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất: Về mức lãi
suất cho vay
Điều 468 Bộ luật Dân
sự 2015 có quy định về lãi suất vay như sau:
'Ƈ. Lãi suất vay do
các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có
thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm
của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác…
Trường hợp lãi suất
theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức
lãi suất vượt quá không có hiệu lực.”
Như vậy, trường hợp
của bạn lãi suất do các bên thỏa thuận và không được vượt quá: 20%/ năm của
khoản tiền vay
Lãi suất cho vay tối
đa trung bình một tháng sẽ là: 20% : 12 tháng = 1,666%/tháng
Bạn và phía bên cho
vay thỏa thuận lãi suất 4%/tháng đã vượt quá mức lãi suất tối đa mà pháp luật
cho phép. Khi sảy ra tranh chấp thì pháp luật không thừa nhận và không bảo vệ
quyền lợi cho bên cho vay đối với phần lãi suất vượt quá đó.
Thứ hai: Về cấu thành
tội cho vay nặng lãi
Theo quy định Điều 201
Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm 2015 có quy định như sau:
'Ƈ. Người nào trong
giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy
định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới
100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã
bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ
50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03
năm.
2. Phạm tội thu lợi
bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến
1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn
có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức
vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.''
Lãi suất suất cao nhất
mà pháp luật quy định trên tháng là: 5 lần x 1,666% = 8,33% (mức lãi suất bạn
áp dụng cho vay là 4%/tháng).
Như vậy, chỉ khi mức
lãi suất cao hơn lãi suất cao nhất pháp luật quy định 5 lần trở lên thì mới cầu
thành tội cho vay nặng lãi theo pháp luật hình sự. Hiện lãi suất bạn đang vay
chỉ gấp lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định 2,40 lần, cho nên phía cho vay
không cấu thành tội cho vay nặng lãi theo quy định của pháp luật.
Trường hợp bên vay
không trả được nợ và phía bên cho vay khởi kiện ra tòa án thì pháp luật chỉ bảo
vệ quyền lợi của bên cho vay trong phạm vi lãi suất mà pháp luật cho phép. Phần
vượt quá lãi suất sẽ không được pháp luật bảo vệ.
2. Cho vay với lãi suất cao thì phạm tội gì?
Cho vay với lãi suất
cao điển hình như “vay nóng”, “vay nặng lãi” khiến quyền và lợi ích của người
dân bị xâm phạm do họ không trả được nợ gốc, tiền lãi, lãi mẹ đẻ lãi con.
Trường hợp lãi suất vượt quá quy định của pháp luật thì có thể bị xử lý hình sự
hoặc hành chính.
1. Khi nào thì áp dụng
lãi suất tiền vay?
Lãi suất thường được
áp dụng trong các hợp đồng, giao dịch dân sự. Chủ yếu là hợp đồng vay tài sản,
hợp đồng tín dụng, … Lãi suất được áp dụng trong trường hợp:
• Các bên trong giao
dịch có thỏa thuận về lãi;
• Lãi trên nợ gốc quá
hạn, lãi chậm trả theo quy định của pháp luật: luật chung hoặc luật chuyên ngành.
2. Mức lãi suất cho
vay tối đa trong hợp đồng vay?
Theo Điều 468 BLDS
2015 quy định lãi suất vay như sau:
Lãi suất vay do các
bên thỏa thuận
• Lãi suất theo thỏa
thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác
có liên quan quy định khác.
• Trường hợp lãi suất
theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức
lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
Có thỏa thuận nhưng
không xác định rõ lãi suất
Trường hợp các bên có
thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp
về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn theo quy
định của BLDS (là không vượt quá 10%/năm của khoản tiền vay) tại thời điểm trả
nợ.
3. Mức lãi suất nợ quá
hạn theo quy định của pháp luật?
Theo khoản 5 Điều 466
BLDS 2015, khoản 2 Điều 13 Nghị quyết 01/2019/NQ-HĐTP quy định về lãi suất nợ
quá hạn trong hợp đồng vay tài sản, hợp đồng tín dụng:
Trường hợp vay có lãi
mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi
như sau:
• Lãi trên nợ gốc theo
lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa
trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất 10%/năm của
khoản tiền vay.
• Lãi trên nợ gốc quá
hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm
trả, trừ trường hợp hai bên thỏa thuận mức lãi suất.
4. Lãi suất cao bao
nhiêu là cấu thành tội cho vay nặng lãi?
Theo Điều 201 Bộ luật
Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 (BLHS) thì các yếu tố cấu thành tội cho
vay nặng lãi cụ thể là:
• Mặt khách thể: Là an
ninh trật tự trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ.
• Mặt khách quan: Hành
vi cho người khác vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy
định trong BLDS (20%/năm); Hoặc hành vi nhằm thu lợi bất chính, có yếu tố
chuyên nghiệp hướng đến mục tiêu lợi nhuận.
• Mặt chủ thể: Người
có năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
• Mặt chủ quan: Cố ý
trực tiếp thu lợi bất chính từ việc cho vay nặng lãi và mong muốn hậu quả xảy
ra, mong muốn mục đích đạt được.
Chế tài xử phạt tội
vay nặng lãi theo các khung hình phạt khác nhau:
1. Người nào trong
giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất
cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng
đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này
hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt
tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ
đến 03 năm.
2. Phạm tội mà thu lợi
bất chính 100.000.000 đồng trở lên155, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến
1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn
có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức
vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
5. Chế tài xử phạt
hành chính khi cho vay nặng lãi
Ngoài việc xử lý hình
sự về tội cho vay nặng lãi, căn cứ điểm d khoản 3 Điều 11 Nghị định
167/2013/NĐ-CP quy định: Cho “vay tiền” có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho
vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố tại
thời điểm cho vay thì:
• Bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng;
• Tước quyền sử dụng
giấy phép, chứng chỉ hành nghề, giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật
tự trong thời hạn từ 03 tháng đến 06 tháng (nếu có);
• Đối với Người nước
ngoài có hành vi vi phạm hành chính thì tùy theo mức độ vi phạm có thể bị áp
dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV,
THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng
hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên
có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết
rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong
nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề
luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn
nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm
và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì
sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo
đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy
sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc
sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui
của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại
công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã
hội.
Luật sư Trần Minh Hùng
Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều
năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng
với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh
truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình
Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV,
THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV
Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình
Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp
luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên
cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho
nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với
trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật
cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho
nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin,
người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank,
Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ
Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái...
và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính,
doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích
cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư
chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật
và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA
ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A
Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du,
Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần
Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại:
028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần
Minh Hùng: 0972 238006
Email: luatsuthanhpho@gmail.com
http://www.luatsugiadinh.net. vn
http://www.luatsuthanhpho.com
|