1. Ông
bà nội đòi nuôi cháu khi bố mẹ ly hôn có được không?
Việc ông bà nội đòi nuôi cháu là không phù
hợp với quy định của pháp luật. Theo quy định của luật hôn nhân và gia đình,
cha mẹ là người trực tiếp có quyền và nghĩa vụ trong việc nuôi con.
Câu hỏi 1: Chào luật sư, tôi muốn được tư vấn
về việc giành quyền nuôi con. Tôi và chồng tôi có một bé trai 06 tuổi, hiện tại
do không còn tình cảm nên cả hai cùng đồng ý ly hôn. Chúng tôi đã thỏa thuận
được với nhau về việc phân chia tài sản và con sẽ giao cho tôi chăm sóc nuôi
dưỡng. Tuy nhiên bố mẹ chồng tôi không đồng ý, ông bà nói bé trai nhà tôi là
cháu đích tôn, không được giao cho tôi nuôi mà phải ở với nhà nội, còn nói sẽ
kiện tôi ra tòa để giành quyền nuôi cháu. Luật sư cho tôi hỏi việc ông bà nội
đòi nuôi cháu như bố mẹ chồng tôi nói có phù hợp với luật pháp của nước ta hiện
nay hay không? Tôi xin cảm ơn.
Luật sư tư vấn: Chào bạn Văn phòng Luật Sư
Gia Đình tư vấn như sau.
Căn cứ pháp lý:
• Luật
hôn nhân và gia đình 2014
• Bộ
luật dân sự 2015
• Các
văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành Luật hôn nhân và gia đình 2014
Nội dung tư vấn:
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình
2014, sau ly hôn, cha mẹ sẽ thỏa thuận về việc ai là người trực tiếp nuôi con,
cấp dưỡng, thăm nuôi và chăm sóc con. Theo đó, một trong hai người sẽ là người
trực tiếp nuôi con, người còn lại có nghĩa vụ cấp dưỡng, đồng thời có quyền và
nghĩa vụ thăm nom, chăm sóc và giáo dục con.
Căn cứ vào khoản 5 điều 84 Luật hôn nhân và
gia đình 2014, nếu phát hiện cha mẹ có những hành vi gây ảnh hưởng đến lợi ích
của con thì những cá nhân, tổ chức sau có quyền yêu cầu tòa án thay đổi người
nuôi con:
• Người
thân thích;
• Các
cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
• Các
cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
• Hội
liên hiệp phụ nữ.
Như vậy trong trường hợp của bạn, bố mẹ chồng
bạn không thể can thiệp vào quyền nuôi con sau khi ly hôn của bạn. Việc ai là
người trực tiếp nuôi con cũng như các nghĩa vụ của cha mẹ đối với con là do bạn
và chồng bạn cùng thỏa thuận. Bố mẹ
chồng bạn chỉ có quyền yêu cầu tòa án thay đổi quyền nuôi con nếu bạn có những
hành vi gây ảnh hưởng tới lợi ích của con bạn. Nếu bạn chăm sóc và giáo dục con
tốt theo đúng quy định của pháp luật, không làm tổn hại đến con thì bố mẹ chồng
bạn không thể kiện để giành quyền nuôi con với bạn.
Trong trường hợp cả cha và mẹ đều không đủ
điều kiện nuôi con thì tòa án sẽ chỉ định người giám hộ cho con. Người giám hộ
cho con trong trường hợp này có thể là ông bà nội, ngoại, cô dì chú bác ruột,…
tùy thuộc vào sự xem xét của tòa án. Pháp luật không quy định việc ông bà nội
đòi nuôi cháu nên trong trường hợp này, bạn vẫn là người trực tiếp nuôi con vì
đã có thỏa thuận với chồng.
Ông bà nội đòi nuôi cháu là không phù hợp với
pháp luật. Ông bà chỉ có quyền thăm nom chăm sóc và cùng cha mẹ giáo dục cháu.
Đồng thời ông bà cũng có quyền yêu cầu tòa án thay đổi quyền nuôi con nếu như
lợi ích của con bạn bị xâm phạm
Câu hỏi 2:
Chào luật sư, cho tôi hỏi trường hợp vợ chồng tôi ly hôn và có vướng mắc
về quyền nuôi con khi cả hai cùng muốn nuôi cháu (chúng tôi có 1 con nhỏ) Hơn
nữa bố mẹ chồng tôi cũng muốn giành nuôi cháu (Ông bà không ở cùng vợ chồng
tôi, sau ly hôn chồng tôi cũng ở nơi khác chứ không ở với bố mẹ) Vậy cho tôi
hỏi: Ông bà nội có quyền yêu cầu giành nuôi cháu khi bố mẹ ly hôn không? Tôi
xin cảm ơn.
Luật sư tư vấn:
1. Nếu ly hôn anh em giành quyền nuôi con có
được không ?
Theo quy định tại Luật hôn nhân và gia đình
2014:
Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng,
giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa
vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành
niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có
tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật
khác có liên quan
Khi ly hôn, anh bạn hoàn toàn có quyền giành
quyền nuôi con. Tuy nhiên, anh bạn có được Tòa án công nhận quyền nuôi con hay
không còn phụ thuộc vào điều kiện chăm nom, nuôi dưỡng và giáo dục con cái. Tòa
án sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau với mục đích tìm được người có thể đáp
ứng tối đa yêu cầu cho sự phát triển của đứa trẻ, gồm những yêu tố sau:
+ Điều kiện về vật chất bao gồm: Ăn, ở, sinh
hoạt, điều kiện học tập…các yếu tố đó dựa trên thu nhập, tài sản, chỗ ở của cha
mẹ;
+ Các yếu tố về tinh thần bao gồm: Thời gian
chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều
kiện cho con vui chơi giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn …
Mặt khác, cháu bé đã hơn 36 tháng tuổi nên
không còn mặc định giao cho mẹ nuôi dưỡng nữa. Nếu các điều kiện về vật chất và
tinh thần nêu trên mà anh bạn có thể mang lại cho cháu bé tốt hơn chị dâu bạn
thì anh bạn có thể được Tòa án công nhận quyền nuôi con khi ly hôn.
2. Ông bà nội có được giành quyền nuôi cháu
không?
Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng,
giáo dục con sau khi ly hôn
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp
nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp
không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi
căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải
xem xét nguyện vọng của con.
Nếu anh bạn không giành quyền nuôi con mà chị
dâu bạn có đủ năng lực hành vi dân sự và có đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi
dưỡng và giáo dục con thì chị dâu bạn sẽ có quyền nuôi con trong trường hợp này
Nếu cả anh và chị bạn đều bị Tòa án tuyên
không đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con
thì lúc này quyền nuôi con được chuyển cho người thân thích theo quy định sau
Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con
sau khi ly hô
2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con
được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều
kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con
5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định
tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan,
tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích
Do đó, trong trường hợp này ông bà nội không
được giành quyền nuôi cháu. Ông bà nội chỉ được quyền nuôi cháu khi anh chị bạn
bị Tòa án tuyên không đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và
giáo dục con.
2. Ông bà ngoại có được nuôi cháu khi mẹ chết
không?
Quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con
cái sau khi người mẹ chết. Ông bà ngoại có được nuôi cháu khi mẹ chết không?
Theo căn cứ tại Điều 71 Luật Hôn nhân và gia
đình 2014 về Nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng có quy định:
1. Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau,
cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng
lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự
nuôi mình.
2. Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi
dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu,
khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm
sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.
Do đó, khi người mẹ mất, nếu người bố không
thuộc trường hợp bị hạn chế quyền đối với con chưa thanh niên theo quy định tại
Bộ luật Dân sự (bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe,
nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng
nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con; có lối sống đồi trụy;
xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội… thì
đương nhiên người cha là người có quyền và nghĩa vụ trực tiếp chăm sóc nuôi
dưỡng con theo pháp luật.
Ông, bà có quyền và nghĩa vụ nuôi dưỡng cháu
khi cả cha, mẹ cháu đều qua đời mà không có anh chị em có thể nuôi dưỡng.
Như vậy, nếu không thuộc trường hợp bị hạn
chế quyền đối với con chưa thành niên thì người cha là người có quyền và nghĩa
vụ nuôi dưỡng người con trước tiên. Ông, bà chỉ được quyền nuôi dưỡng cháu khi
người cha đồng ý.

Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV,
THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng
hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên
có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết
rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong
nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề
luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn
nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm
và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì
sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo
đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy
sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc
sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui
của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại
công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã
hội.
Luật sư Trần Minh Hùng
Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều
năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng
với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh
truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình
Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV,
THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV
Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình
Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp
luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên
cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho
nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với
trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật
cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho
nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin,
người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank,
Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ
Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái...
và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính,
doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích
cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư
chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật
và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA
ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A
Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du,
Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần
Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại:
028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần
Minh Hùng: 0972 238006
Email: luatsuthanhpho@gmail.com
http://www.luatsugiadinh.net.
vn
http://www.luatsuthanhpho.com