Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp thừa kế thường gặp

Tranh chấp thừa kế là một vấn đề xã hội phổ biến, đặc biệt trong các gia đình có nhiều thành viên và tài sản đáng kể. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các cuộc tranh chấp này, và việc hiểu rõ chúng sẽ giúp chúng ta tìm ra giải pháp hiệu quả hơn. Một số nguyên nhân thường gặp là:

• Di chúc không ghi rõ ràng phần tài sản mỗi người được thừa kế, dẫn đến hiểu lầm và tranh chấp;
• Tồn tại nhiều phiên bản di chúc khác nhau gây khó khăn trong việc xác định phiên bản hợp lệ cuối cùng;
• Nội dung di chúc vi phạm các quy định của pháp luật về thừa kế;
• Tài sản khó chia như nhà đất, doanh nghiệp, cổ phiếu… dễ dẫn đến tranh chấp;
• Mỗi thành viên có quan niệm khác nhau về giá trị của từng tài sản, dẫn đến bất đồng trong việc phân chia;
• Một số người thừa kế cho rằng mình bị thiệt thòi trong việc phân chia tài sản;
• Các mâu thuẫn cá nhân, ghen tị, đố kỵ giữa các thành viên gia đình dễ dẫn đến tranh chấp;
• Giá trị tài sản quá lớn, mỗi người đều muốn giành được phần nhiều hơn;
• Nhiều người không hiểu rõ các quy định của pháp luật về thừa kế, dẫn đến việc tự ý giải quyết, dẫn tới hậu quả.

Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế

Hồ sơ

Khi xảy ra tranh chấp về thừa kế, việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác là vô cùng quan trọng để vụ án được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả. Hồ sơ vụ án tranh chấp thừa kế thường bao gồm các loại giấy tờ sau:

• Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân: Giấy khai sinh của người để lại di sản và các người thừa kế, Giấy chứng nhận kết hôn (nếu có), Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân,…
• Giấy tờ chứng minh tài sản: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy đăng ký xe, Sổ tiết kiệm, Hợp đồng mua bán tài sản, Giấy chứng nhận cổ phiếu,…
• Bản sao di chúc (nếu có).
• Giấy chứng tử của người để lại di sản.
• Đơn khởi kiện: Trong đó trình bày rõ ràng lý do khởi kiện, yêu cầu của nguyên đơn và các bằng chứng liên quan.
• Các văn bản thỏa thuận nếu có thỏa thuận giữa các bên trước đó.
• Các biên bản làm việc nếu có các cuộc họp, làm việc giữa các bên.

Các bước thực hiện

Khi xảy ra tranh chấp về thừa kế, việc giải quyết thường đòi hỏi sự can thiệp của pháp luật. Dưới đây là các bước cơ bản trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện nêu trên.

Bước 2: Tòa thụ lý đơn khởi kiện

Khi Tòa án nhận được đơn khởi kiện, Tòa án sẽ thực hiện các bước sau:

• Cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện;
• Trường hợp đơn được gửi qua dịch vụ bưu chính, Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện về việc đã nhận được đơn.
• Chánh án Tòa án sẽ phân công Thẩm phán xem xét đơn.
• Thẩm phán sẽ xem xét đơn khởi kiện và quyết định có thụ lý vụ án hay không.

Bước 3: Chuẩn bị xét xử

Ở giai đoạn này, tòa án sẽ triệu tập đương sự, tổ chức các phiên họp công khai chứng cứ và hoà giải. Nếu các bên có thể thỏa thuận được với nhau giải quyết vụ án trong giai đoạn này thì toà án sẽ công nhận thỏa thuận của các đương sự.

Bước 4: Xét xử sơ thẩm

Tòa án sẽ tiến hành mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án tranh chấp thừa kế nếu hoà giải không thành công. Dựa trên tài liệu, chứng cứ được cung cấp và lập luận của các bên, tòa án ban hành bản án.

Thời hiệu yêu cầu và thời gian giải quyết

Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp thừa kế là khoảng thời gian mà người thừa kế có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình liên quan đến di sản. Thời hiệu này được quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015:

• Thời hiệu này được tính từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm người để lại di sản chết): 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản;
• Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác: Thời hiệu là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế;
• Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại: Thời hiệu là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế;

Thời gian giải quyết một vụ án tranh chấp thừa kế phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Các vụ án có nhiều tài sản, nhiều người thừa kế, nhiều tranh chấp phức tạp sẽ mất nhiều thời gian giải quyết hơn;
• Nếu các bên hợp tác trong quá trình giải quyết, vụ án sẽ được giải quyết nhanh chóng hơn;
• Khả năng tài chính của các bên ảnh hưởng đến việc thuê luật sư, chi trả các chi phí tố tụng;
• Nếu Tòa án quá tải, thời gian giải quyết vụ án có thể kéo dài hơn.

Chi phí giải quyết tranh chấp thừa kế

Chi phí giải quyết tranh chấp thừa kế

Chi phí giải quyết tranh chấp thừa kế bao gồm nhiều khoản khác nhau, có thể thay đổi tùy thuộc vào từng vụ án cụ thể. Dưới đây là những chi phí chính mà bạn có thể gặp phải:

Án phí:

• Tạm ứng án phí là khoản phí mà người khởi kiện phải nộp trước khi Tòa án thụ lý vụ án. Mức án phí tạm ứng được tính dựa trên giá trị của tài sản tranh chấp;
• Sau khi vụ án kết thúc, Tòa án sẽ quyết định bên nào phải chịu án phí. Thông thường, bên thua kiện sẽ phải chịu toàn bộ hoặc một phần án phí chung.

Chi phí tố tụng

• Phí dịch vụ công chứng nếu cần công chứng các giấy tờ liên quan đến vụ án;
• Phí dịch thuật nếu có tài liệu bằng ngoại ngữ cần dịch;
• Chi phí đi lại của các bên tham gia tố tụng đến Tòa án;
• Các chi phí phát sinh khác trong quá trình tố tụng như phí gửi bưu phẩm, phí sao chụp tài liệu…

Chi phí luật sư:

• Nếu bạn thuê luật sư tư vấn, sẽ có một khoản phí tư vấn ban đầu;
• Nếu luật sư đại diện bạn trong quá trình tố tụng, sẽ có thêm khoản phí đại diện;
• Phí đi lại, phí lưu trú của luật sư khi tham gia các hoạt động tố tụng tại địa phương khác.

Chi phí giám định:

• Nếu cần giám định giá trị hoặc xác định tính xác thực của tài sản, sẽ phát sinh chi phí giám định;
• Giám định chữ ký nếu cần giám định chữ ký trên các di chúc hoặc giấy tờ liên quan.

Vai trò của luật sư trong giải quyết tranh chấp thừa kế

Luật sư đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp thừa kế. Dưới đây là những vai trò cụ thể hơn, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc thuê luật sư:

• Luật sư có kiến thức sâu rộng về pháp luật thừa kế, giúp bạn hiểu rõ các vấn đề phức tạp;
• Luật sư đã xử lý nhiều vụ án tương tự, có kinh nghiệm trong việc xây dựng chiến lược và bảo vệ quyền lợi của khách hàng;
• Giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình giải quyết tranh chấp;
• Với sự hỗ trợ của luật sư, bạn sẽ có cơ hội thắng kiện cao hơn;
• Việc thuê luật sư sớm sẽ giúp bạn có thêm thời gian chuẩn bị cho vụ án;

Luật sư đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp thừa kế. Họ không chỉ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp luật mà còn bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất. Việc thuê luật sư là một quyết định sáng suốt giúp bạn giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Quy trình tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế

Quy trình tư vấn giải tiếp giải quyết tranh chấp thừa kế thực hiện với mục tiêu giúp khách hàng bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình và giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả. Dưới đây là một quy trình tư vấn điển hình:

1. Tiếp nhận thông tin và tư vấn ban đầu

• Lắng nghe khách hàng trình bày chi tiết về vụ việc, bao gồm các thông tin liên quan đến tài sản thừa kế, các bên liên quan, các tranh chấp đang xảy ra;
• Phân tích các vấn đề pháp lý liên quan đến vụ việc, xác định các điểm mấu chốt cần tập trung giải quyết;
• Cung cấp cho khách hàng những thông tin cơ bản về quy định pháp luật liên quan, các phương án giải quyết có thể và những rủi ro tiềm ẩn.

2. Thu thập thông tin và chứng cứ

• Yêu cầu khách hàng cung cấp đầy đủ các tài liệu liên quan như di chúc, giấy tờ sở hữu tài sản, giấy khai sinh, giấy kết hôn,…;
• Kiểm tra tính hợp pháp và giá trị pháp lý của các tài liệu mà khách hàng cung cấp;
• Hướng dẫn khách hàng thu thập thêm các chứng cứ khác để củng cố cho vụ án.

3. Xây dựng chiến lược pháp lý

• Tiến hành phân tích kỹ lưỡng vụ án;
• Xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết, bao gồm các bước tiến hành vụ án, các biện pháp pháp lý sẽ sử dụng, các mục tiêu cần đạt được;
• Đánh giá các rủi ro có thể xảy ra và đưa ra các phương án phòng ngừa.

4. Thực hiện các thủ tục pháp lý và Tư vấn và hỗ trợ khách hàng.

Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế

Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế

Các công việc của luật sư khi tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế:

• Luật sư sẽ giải thích một cách dễ hiểu các quy định pháp luật về thừa kế, giúp bạn nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình;
• Soạn thảo các văn bản pháp lý như đơn kiện, đơn kháng cáo, văn bản ý kiến,…;
• Đại diện cho khách hàng tham gia các phiên tòa, bảo vệ quyền lợi của khách hàng;
• Thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến vụ án, như đăng ký khai nhận di sản, trích lục thông tin…;
• Thường xuyên cập nhật thông tin về vụ án cho khách hàng;
• Giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng liên quan đến vụ án;
• Hỗ trợ khách hàng trong suốt quá trình giải quyết vụ án, từ khi bắt đầu đến khi kết thúc...

• Công chứng văn bản khai nhận di sản

  a) Trình tự thực hiện:

  - Bước 1: Người yêu cầu công chứng chuẩn bị hồ sơ theo quy định và nộp hồ sơ tại các Phòng Công chứng thuộc Sở Tư pháp tỉnh Đăk Lăk. 

  - Bước 2:

  + Công chứng viên tiếp hồ sơ, kiểm tra hồ sơ và hướng dẫn cho người yêu cầu công chứng hoàn thiện hồ sơ theo quy định của pháp luật.

  + Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản;

  + Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định;

  + Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản khai nhận di sản trước khi thực hiện việc công chứng.

  (Cơ sở pháp lý: Khoản 1, khoản 2 Điều 58 Luật Công chứng năm 2014 )

  - Bước 3: Người yêu cầu công chứng nhận kết quả tại các Phòng Công chứng

  Thời gian làm việc: các ngày trong tuần, từ thứ 2 đến thứ 6 (trừ ngày nghỉ Lễ theo quy định). Buổi sáng: Từ 7 giờ 30 phút đến 11 giờ 30 phút. Buổi chiều: Từ 13 giờ 30 phút đến       16 giờ 30 phút.

  b) Cách thức thực hiện: Nộp hồ sơ và nhận kết quả trực tiếp tại: 

  - Phòng Công chứng số 1, địa chỉ: 04 Đường Trường Chinh - Tp Buôn Ma Thuột - tỉnh Đắk Lắk.

  - Phòng Công chứng số 2, địa chỉ: thị trấn Phước An - huyện Krông Păk - tỉnh Đắk Lắk.

  - Phòng Công chứng số 3, địa chỉ: Đường Quang Trung - Phường An Bình - Thị xã    Buôn Hồ - tỉnh Đắk Lắk.

  c) Thành phần, số lượng hồ sơ: 

  - Thành phần hồ sơ:

  + Phiếu yêu cầu công chứng;

  + Dự thảo văn bản khai nhận di sản;

  + Bản sao giấy tờ tuỳ thân của người khai nhận;

  + Bản sao giấy chứng tử của người để lại di sản;

  + Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. 

  + Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.

  + Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản đó;

  + Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế mà pháp luật quy định phải có.

   (Bản sao trong các trường hợp trên là bản chụp, bản in hoặc bản đánh máy  không phải chứng thực và kèm theo bản chính để đối chiếu.

  Cơ sở pháp lý: Khoản 1, Khoản 2 Điều 40, Điều 58 Luật Công chứng năm 2014)

  Số lượng hồ sơ: 01 bộ (trong đó có ít nhất 03 bản dự thảo văn bản khai nhận di sản).

  d) Thời hạn giải quyết: Không quá 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trường hợp yêu cầu công chứng có nội dung phức tạp thì thời hạn trên được kéo dài hơn nhưng không quá 10 ngày làm việc.

  (Cơ sở pháp lý: Điều 43 Luật Công chứng năm 2014)

  đ) Đối tượng thực hiện thủ tục hành chính: Cá nhân, tổ chức.

  e) Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính: Các Phòng Công chứng thuộc Sở Tư pháp tỉnh Đăk Lăk.

  g)  Kết quả thực hiện thủ  tục hành chính: Văn bản khai nhận di sản được công chứng.

  h) Phí: Thu theo quy định tại Thông tư số 257/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính.

  i) Tên mẫu đơn, mẫu tờ khai:

  - Mẫu văn bản khai nhận di sản: Không quy định;

  - Mẫu lời chứng: Mẫu TP-CC-20 (Mẫu 5) ban hành kèm theo Thông tư số 06/2015/TT-BTP ngày 15/6/2015 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Công chứng

  k) Yêu cầu, điều kiện thực hiện thủ tục hành chính:

  Việc thụ lý công chứng văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết.

   (Cơ sở pháp lý: Khoản 1 Điều 18 Nghị định số 29/2015/NĐ-CP ngày 15/3/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Công chứng).

  l) Căn cứ pháp lý của thủ tục hành chính:

  - Luật Công chứng năm 2014;

  - Nghị định số 29/2015/NĐ-CP ngày 15/3/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Công chứng;

  - Thông tư số 06/2015/TT-BTP ngày 15/6/2015 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Công chứng;

  - Thông tư số 257/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí công chứng; phí chứng thực, phí thẩm định tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề công chứng; phí thẩm định điều kiện hoạt động văn phòng công chứng; lệ phí cấp thẻ công chứng viên.

   

                                                                                         Mẫu TP-CC-20 (mẫu 5)

  LỜI CHỨNG CỦA CÔNG CHỨNG VIÊN

  Hôm nay, ngày ........ tháng ........ năm ......... (bằng chữ.............................) (nếu thực hiện công chứng ngoài giờ làm việc hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng thì ghi thêm giờ, phút)

  Tại ................................................................... (ghi địa chỉ cụ thể nơi thực hiện công chứng)

  Tôi ..........................., công chứng viên Phòng công chứng số ...................., tỉnh Đắk Lắk

  CHỨNG NHẬN:

  Văn bản khai nhận di sản này được lập bởi (các) ông (bà):

  1. Họ và tên:........................................; ngày, tháng, năm sinh................................

  CMND (Hộ chiếu) số:........................; do.........................cấp ngày.......................

  Hộ khẩu thường trú tại:...........................................................................................

  Địa chỉ liên hệ (nếu có)...........................................................................................

  Số điện thoại (nếu có)..............................................................................................

  2. Họ và tên:.....................................; ngày, tháng, năm sinh ................................

  CMND (Hộ chiếu) số:........................; do..........................cấp ngày....................

  Hộ khẩu thường trú tại:...........................................................................................

  Địa chỉ liên hệ (nếu có)...........................................................................................

  Số điện thoại (nếu có)..............................................................................................

  - (Các) Ông (bà) có tên nêu trên đã tự nguyện lập văn bản khai nhận di sản này; cam đoan không bỏ sót người thừa kế và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung của văn bản khai nhận di sản;

  - Tại thời điểm công chứng (các) ông (bà) có tên nêu trên có năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật;

  - Mục đích, nội dung văn khai nhận di sản không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội;

  - Sau khi niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản khai nhận di sản tại ............. (ghi UBND cấp xã ở nhứng nơi đã thực hiện việc niêm yết) từ ngày ..... tháng ...... năm .......... đến ngày ..... tháng ..... năm .........., Phòng công chứng số ....... chứng .................., tỉnh Đắk Lắk............. không nhận được khiếu nại, tố cáo nào;

  - Mục đích, nội dung văn bản khai nhận di sản không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội;

  - Các ông (bà) có tên nêu trên đã tự đọc toàn bộ dự thảo văn bản khai nhận di sản này (Trường hợp người yêu cầu công chứng đề nghị công chứng viên đọc dự thảo văn khai nhận di sản thì ghi người yêu cầu công chứng đã nghe công chứng viên đọc văn bản thỏa thuận), đồng ý toàn bộ nội dung dự thảo văn bản khai nhận di sản, đã ký (Trường hợp người khai nhận di sản điểm chỉ thì ghi là điểm chỉ, vừa ký vừa điểm chỉ thì ghi là ký và điểm chỉ) vào dự thảo văn bản khai nhận di sản trước mặt tôi;

  - Văn bản khai nhận di sản này được lập thành ..... bản chính (mỗi bản chính gồm .... tờ, ...... trang ( Số tờ, số trang bao gồm cả phần lời chứng của công chứng viên.), có giá trị pháp lý như nhau, mỗi ông (bà) có tên nêu trên giữ ...... bản chính, lưu ..... bản chính tại Phòng công chứng số ....,tỉnh Đắk Lắk.

  Số công chứng ..........................., quyển số ..........TP/CC-SCC/HĐGD.

  CÔNG CHỨNG VIÊN (Ký và ghi rõ họ tên, đóng dấu của Phòng công chứng)