1. Phụ nữ có thai có bị áp dụng biện pháp tạm giữ, tạm giam không?

Theo cách hiểu thông thường, việc áp dụng biện pháp tạm giam đối với những đối tượng vi phạm pháp luật hình sự được coi là biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc nhất trong quá trình tố tụng hình sự. Theo quy định tại khoản 2 Điều 88 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, có quy định cụ thể về trường hợp phụ nữ mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người già yếu, người bị bệnh nặng, và có nơi cư trú rõ ràng. Đối với những trường hợp này, không áp dụng biện pháp tạm giam mà thay vào đó áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác.

Quy định này trong pháp luật Việt Nam được xem là sự kế thừa và phát huy tinh thần khoan dung nhân đạo trong hệ thống pháp luật, nhất là trong Hiến pháp 2013 và Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Chú trọng đến quyền lợi và bảo vệ cho thai nhi được giải thích bằng việc nhìn nhận rằng, mặc dù người mẹ có thể là người vi phạm tội, nhưng thai nhi không có tội và có quyền được chăm sóc, bảo vệ để phát triển bình thường như những thai nhi khác. Điều này thể hiện tinh thần của pháp luật Việt Nam đối với việc bảo vệ tính mạng và quyền lợi của con người, bao gồm cả thai nhi.

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật hiện hành, trong một số trường hợp cụ thể nhằm ngăn chặn sự bỏ trốn của bị can, bị cáo, vẫn có khả năng áp dụng biện pháp tạm giam đối với phụ nữ mang thai.

Căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 119 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có quy định về áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giữ, tạm giam như sau:

Đối với bị can, bị cáo là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, là người già yếu, người bị bệnh nặng mà có nơi cư trú và lý lịch rõ ràng thì không tạm giam mà áp dụng biện pháp ngăn chặn khác, trừ các trường hợp:

- Bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã;

- Tiếp tục phạm tội;

- Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm hoặc người thân thích của những người này;

- Bị can, bị cáo về tội xâm phạm an ninh quốc gia và có đủ căn cứ xác định nếu không tạm giam đối với họ thì sẽ gây nguy hại đến an ninh quốc gia.

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại khoản 2 của Điều 88 trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, có thể nhận thấy rằng quyết định tạm giam đối với phụ nữ mang thai trong các trường hợp nêu trên đòi hỏi rằng những bị can, bị cáo thuộc vào nhóm người có mức độ nguy hiểm từ hành vi phạm tội. Điều này đồng nghĩa với việc phải có cơ sở cho việc xác định rằng những người này đang tạo ra một mức độ nguy hiểm đặc biệt trong quá trình điều tra, truy tố, và xét xử.

Trong trường hợp phụ nữ mang thai bị tạm giam để tránh bỏ trốn hoặc để bắt theo lệnh truy nã, hoặc đã bị bắt và đang thi hành án tù tại trại giam, quyết định này được coi là biện pháp cần thiết để đối phó với mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Trong những trường hợp này, mục tiêu là ngăn chặn bị can, bị cáo tiếp tục hành vi phạm tội và đảm bảo quá trình tố tụng diễn ra một cách thuận lợi mà không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Như vậy, mặc dù có quy định trong pháp luật về việc không áp dụng biện pháp tạm giam đối với phụ nữ mang thai, tuy nhiên, trong những trường hợp đặc biệt, biện pháp này vẫn có thể được áp dụng. Cụ thể, pháp luật hiện hành được xây dựng bởi các nhà lập pháp có chứa điều khoản cho phép áp dụng biện pháp tạm giam đối với phụ nữ mang thai chỉ khi hành vi phạm tội của họ được xác định là mang lại mức độ nguy hiểm đặc biệt đối với xã hội.

Trong quá trình xây dựng và thực hiện quy định này, các cơ quan có thẩm quyền cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng về đặc điểm cá nhân của bị can, bị cáo. Đồng thời, quyết định áp dụng biện pháp tạm giam cũng cần được đưa ra vào thời điểm phù hợp để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của người mang thai. Điều này nhấn mạnh vào việc tránh tình trạng lạm dụng lợi ích pháp lý để lách luật của bị can, bị cáo, đồng thời thể hiện tinh thần nhân đạo và chính sách bảo vệ quyền lợi của bà mẹ trẻ em trong quá trình xử lý hình sự

2. Quy định về chế độ ăn ở của người bị tạm giam, tạm giữ

Căn cứ theo  quy định tại Điều 27 Luật Thi hành tạm giam tạm giữ 2015 quy định về chế độ ăn ở của người bị tạm giam, tạm giữ như sau:

- Người bị tạm giữ, người bị tạm giam được bảo đảm tiêu chuẩn định lượng về gạo, rau, thịt, cá, đường, muối, nước chấm, bột ngọt, chất đốt, điện, nước sinh hoạt. 

- Người bị tạm giữ được nhận quà của thân nhân gửi trong thời gian bị tạm giữ không quá một lần; nếu gia hạn tạm giữ thì mỗi lần gia hạn tạm giữ được nhận quà một lần. Người bị tạm giam được nhận quà của thân nhân gửi đến không quá ba lần trong 01 tháng. Định lượng quà là đồ ăn, uống cho mỗi lần gửi không được vượt quá ba lần tiêu chuẩn ăn ngày thường. 

- Người bị tạm giữ, người bị tạm giam được bảo đảm an toàn thực phẩm trong ăn, uống. Cơ sở giam giữ tổ chức bếp ăn và được cấp các dụng cụ cần thiết cho việc bảo quản lương thực, thực phẩm, nấu ăn, nước uống và chia đồ ăn theo khẩu phần tiêu chuẩn.

- Chỗ nằm tối thiểu của mỗi người bị tạm giữ, người bị tạm giam là 02 mét vuông (m2), được bố trí sàn nằm và có chiếu.

3. Một số bất cập khi áp dụng quy định đối với phụ nữ có thai và nuôi con dưới 36 tháng tuổi

Hiện nay, tất cả các quy định trong Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 (BLHS) và Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) như trên đều nhằm mục đích chính là tạo điều kiện thuận lợi nhất để người mẹ có thể chăm sóc con của mình một cách tốt nhất. Điều này thể hiện rõ chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước, đặc biệt là trong việc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em.

Tuy nhiên, bên cạnh những quy định mang lại lợi ích cho người phạm tội, như phụ nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thực tế áp dụng có thể gặp phải những bất cập. Điều này có thể dẫn đến việc xử lý không đủ nghiêm túc đối với hành vi phạm tội, cũng như có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác phòng, chống tội phạm.

Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng, một số bất cập đã nảy sinh từ những quy định của pháp luật như sau:

Thứ nhất, trong trường hợp nuôi con dưới 36 tháng tuổi, không chỉ người mẹ mà còn có thể là người cha nuôi dưỡng. Có trường hợp khi người mẹ qua đời sau khi sinh con, và người cha trở thành người chăm sóc chính cho đứa trẻ. Tuy nhiên, quy định hiện hành chưa xác định rõ liệu người cha có được áp dụng chế định có lợi này khi họ có hành vi phạm tội hay không. Nếu quy định này được xem xét theo góc nhìn nhân đạo về quyền lợi của người mẹ, thì nó có thể dẫn đến việc chỉ bảo vệ quyền lợi của người mẹ mà không quan tâm đến quyền lợi của đứa trẻ.

Thứ hai, khi nhận nuôi trẻ dưới 36 tháng tuổi, có những trường hợp chưa được rõ ràng đối với người nuôi, như là ông bà, chú bác, cô dì nuôi cháu dưới 36 tháng tuổi khi cha mẹ cháu qua đời. Quy định hiện tại chỉ thể hiện "phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng tuổi", không phân biệt giữa con đẻ và con nuôi. Do đó, trên thực tế, có thể cần xem xét và cập nhật để áp dụng quy định theo tình huống cụ thể và đảm bảo bảo vệ quyền lợi của cả người mẹ và đứa trẻ.

Thứ ba, thời gian tính để thực hiện các thủ tục tố tụng tiếp theo đối với phụ nữ mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong một số trường hợp cũng không phù hợp. Trong thực tế, việc mang thai đôi khi có thể dẫn đến sự sẩy thai và cũng có trường hợp nuôi con vì lý do nào đó mà đứa bé tử vong trước khi đủ 36 tháng tuổi. Quy định hiện hành về việc hoãn chấp hành án phạt tù hoặc tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù cần đảm bảo thời gian đủ để trẻ đến đủ 36 tháng tuổi. Tuy nhiên, điều này trở nên không phù hợp khi xảy ra sự sẩy thai hoặc trẻ qua đời trước khi đủ 36 tháng tuổi.

Rõ ràng, quy định chỉ có hiệu lực và phù hợp khi đứa trẻ được sinh ra và nuôi dưỡng đến đủ 36 tháng tuổi, chứ không phải khi sự kiện mang thai hay việc nuôi con dưới 36 tháng tuổi có kết quả khác như sẩy thai hoặc tử vong trước thời hạn nêu trên. Điều này đề xuất sự cần thiết của việc xem xét và điều chỉnh các quy định để đảm bảo sự linh hoạt và sự công bằng trong quá trình thực hiện các biện pháp tố tụng đối với những trường hợp đặc biệt như vậy....

HÌNH ẢNH LS TRẦN MINH HÙNG - LS GIỎI VÀ GIÀU KINH NGHIỆM BÀO CHỮA NHIỀU VỤ ÁN LỚN NÊN ĐƯỢC NHIỀU ĐÀI TRUYỀN HÌNH QUỐC GIA NHƯ HTV, VTV,VOV,VOH, TRUYỀN HÌNH CÔNG AN ANTV, TRUYỀN HÌNH QUỐC HỘI VIỆT NAM, QUỐC PHÒNG, TÂY NINH, CẦN THƠ, BÌNH DƯƠNG, TRUYỀN HÌNH VĨNH LONG, TƯ VẤN LUẬT TRÊN BÁO CHÍ CHÍNH THỐNG, NHIỀU TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỜI PHỎNG VẤN, CHIA SẼ KINH NGHIỆM, TRAO ĐỔI PHÁP LÝ, GÓP Ý KIẾN PHÁP LÝ CHO NGƯỜI DÂN, SINH VIÊN, CHO CÁC CHUYÊN GIA.

Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.

                   Luật sư Trần Minh Hùng là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,  nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thông này và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ khai thác cát Cần giờ- Tiền Giang, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng... .… và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.

Đối tác tư vấn pháp luật của các tờ báo uy tín, đài truyền hình uy tín, nhiều khách hàng, đối tác, doanh nghiệp như: Khoa Luật đại học Mở TPHCM, Đại học luật TPHCM,  Công ty chế biến trái cây Yasaka (Nhật bản), Công ty Nam Chê (Hàn Quốc), Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ Bến Thành (Cổ phần nhà nước), Công ty TNHH Kỹ Thuật Năng Lượng, Công ty Vina Buhmwoo (Hàn Quốc), Công ty ECO SYS Kim Trường Phát (Hàn Quốc), Công ty cổ phần BĐS BiG Land, Công ty TNHH dược phẩm  AAA, Công ty TNHH Hanwa Kakoki Việt Nam (Nhật Bản), Công ty TNHH DV BV Ti Tan, Công ty CP Chuỗi Nông sản Sài gòn, Công ty CP BĐS Happy Land S, Công ty CP SG Xây dựng (cổ phần hóa nhà nước), Công ty CP Maduphar, Công ty Thủy sản Đắc Lộc (Phú Yên), Công ty Thủy Sản Ocean Country, Công ty Blue Bay, Công ty Gallent country, Công ty Hàn Quốc DEASUNG, Công ty Innoluk, Công ty TNHH FURUSHIMA VIỆT NAM, Công ty Kim Trường Phát (Hàn Quốc), Công ty VEDAN …và nhiều công ty khác.

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)

Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)

5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)

68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TPHCM

Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958

Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006 (zalo, facebook, viber)

https://www.youtube.com/@LUATSUTUVANBAOCHUA/about

tiktok: www.tiktok.com/@luatsuminhhung

facebook: Trần Minh Hùng

Email: luatsuthanhpho@gmail.com

http://www.luatsugiadinh.net.vn