Cùng quan điểm “ngân hàng không có chức năng thi hành án”, Luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư Tp HCM) chia sẻ:
Về mặt pháp lý, việc thu hồi tài sản để bảo đảm việc trả nợ phải tuân theo trình tự, thủ tục luật định. Các ngân hàng nói riêng và cá nhân, tổ tức khi thu hồi nợ nói chung thường có nhiều hành vi xiết nợ, thu hồi tài sản không đúng theo trình tự, thủ tục luật định và có nhiều trường hợp vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng đến tài sản của con nợ, thậm chí gây tổn hại tính mạng, sức khỏe cho con nợ và những người liên quan. Những hành vi này tùy tính chất, mức độ, mục đích mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, bồi thường thiệt hại và thậm chí có thể bị xử lý hình sự. Họ có quyền và được pháp luật bảo vệ nhưng họ đã không biết thực hiện quyền này cho đúng luật.
Khi vay nợ ngân hàng khách hàng thường phải thế chấp tài sản để bảo đảm cho khoản vay. Khi khách hàng không có khả năng chi trả hoặc không trả các khoản vay liên quan thì Ngân hàng được quyền xử lý các tài sản bảo đảm để thu hồi khoản tiền cho vay. Tuy nhiên, việc xử lý tài sản và thu hồi tài sản này phải bảo đảm đúng trình tự thủ tục luật định. Trường hợp khách hàng không trả được nợ, ngân hàng có thể thương lượng với khách hàng để bán tài sản đó để thu hồi nợ. Nếu không thương lượng được ngân hàng có quyền khởi kiện đề nghị tòa án buộc khách hàng phải trả nợ, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật nếu khách hàng không trả nợ, thì ngân hàng có quyền yêu cầu cơ quan thì hành án tiến hành cưỡng chế, kê biên phát mại tài sản thế chấp. Khi bán tài sản phải định giá lại tài sản thông qua tổ chức có chức năng về định giá, chứ ngân hàng không tự 1 mình định giá và bán đấu giá tài sản theo quy định pháp luật.
Cho dù ngân hàng có thực hiện nhiều biện pháp trước đó để nắm “đầu cán” để xử lý tài sản như yêu cầu khách hàng làm ủy quyền cho ngân hàng được toàn quyền xử lý tài sản…thì Ngân hàng cũng không có quyền thực hiện việc “cưỡng chế” như trường hợp của VPBank…
Thực tế luật đã quy định những trường hợp nào cơ quan có thẩm quyền được thu giữ tài sản của công dân hay của người vi phạm. Tuy nhiên, đối với các giao dịch về dân sự thì một tổ chức, cá nhân chỉ được quyền sở hữu về tài sản khi có quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền hoặc khi các tổ chức, cá nhận này đã thực hiện các giao dịch về tài sản này đúng theo quy định, thủ tục luật định. Các các nhân, tổ chức giao dịch với nhau khi có tranh chấp đều phải có quyết định hoặc bản án của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền mới định đoạt được tài sản của mình. Nếu thông tin báo chí đưa là đúng, VPBank xuống nhà khách hàng khóa cửa, không cho người nhà vào, không cho người làm thuê ra khỏi nhà... là có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật.
Tuy nhiên, theo tôi, hiện nay, vấn đề vay và cho vay khá phức tạp, có khi con nợ chây ì không giao tài sản đảm bảo, bên cạnh đó, tín dụng đen hình thành nhiều, tình trạng cho vay lãi cao dẫn đến con nợ mất tài sản, nhà đất do bị “xử ép” ngày càng phức tạp. Do vậy, việc cần ban hành các quy định pháp luật về trình tự, thủ tục xử lý tài sản vay thế chấp, cơ quan có thẩm quyền về việc xử lý tài sản thế chấp… đồng thời cần có những chế tài cụ thể, nghiêm khắc đối với tổ chức, cá nhân có hành vi “xiết nợ” không đúng trình tự, thủ tục luật định xâm hại đến quyền công dân, gây mất trật tự an toàn xã hội.