Chính sách mở cửa đối với đầu tư nước ngoài đã và đang thu hút rất nhiều người nước ngoài đến Việt Nam sinh sống, làm việc. Không ít người đã tạo lập tài sản tại Việt Nam với giá trị không hề nhỏ. Khi người nước ngoài chết, việc khai nhận, phân chia tài sản tại Việt Nam của người chết được đặt ra và đôi lúc trở nên khá phức tạp, thậm chí không giải quyết được bởi sự xung đột pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật giữa hai quốc gia. Bài viết này nhằm chia sẻ đến người đọc các vấn đề pháp lý và thực tế xử lý các vụ việc thừa kế tài sản của người nước ngoài tại Việt Nam. 

Áp dụng pháp luật  

Khi người chết là người nước ngoài, có hai hệ thống pháp luật sẽ được xem xét áp dụng: một là pháp luật của người chết mang quốc tịch, hai là pháp luật nơi có tài sản. Pháp luật Việt Nam quy định nguyên tắc áp dụng tại Điều 680 Bộ Luật Dân Sự 2015 như sau: 

Điều 680. Thừa kế

1. Thừa kế được xác định theo pháp luật của nước mà người để lại di sản thừa kế có quốc tịch ngay trước khi chết.

2. Việc thực hiện quyền thừa kế đối với bất động sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó.

Theo quy định ở trên là một quy định dẫn chiếu và giải quyết 2 vấn đề: 

Vấn đề 1: Xác định ai là người thừa kế, ai bị truất quyền thừa kế và mỗi người thừa kế được chia bao nhiêu phần của di sản sẽ được xác định theo pháp luật của nước nơi người để lại di sản mang quốc tịch. 

Vấn đề 2: Việc thực hiện quyền thừa kế đối với bất động sản sẽ được xác định theo pháp luật của nơi có bất động sản đó. Việc thực hiện quyền thừa kế đối với động sản (tiền trong tài khoản, cổ phiếu, phần vốn góp, xe ô tô…) không quy định rõ ràng sẽ áp dụng luật nào. Tuy nhiên, với quy định trên, có thể giải thích pháp luật của nước nơi người chết mang quốc tịch sẽ được áp dụng. 

Quy định trên là không khó hiểu. Tuy nhiên, thực tiễn thực hiện lại gặp phải các vướng mắc như sau. 

Vướng mắc trên thực tiễn 

Một ví dụ như sau: 

Ông Mike là người có quốc tịch Trung Quốc. Ông làm việc và có mở một tài khoản tại một ngân hàng tại Việt Nam, trong tài khoản có 500.000 USD. Ông Mike chết không để lại di chúc. Ông có vợ, 01 người con trai, cha, mẹ ruột còn sống. Tất cả những người thừa kế của Ông đều là người Trung Quốc và không có tranh chấp.  

Làm sao để những người thừa kế có thể rút số tiền của ông Mike ra khỏi ngân hàng và phân chia? 

Thông thường khi những người thừa kế đến làm việc với ngân hàng, ngân hàng sẽ yêu cầu những người thừa kế cung cấp một trong hai loại tài liệu sau: (i) Văn bản khai nhận và phân chia di sản thừa kế có công chứng; (ii) Bản án của tòa án xác định ai là người thừa kế của ông Mike và thừa kế bao nhiêu? 

Thực tế, không dễ để những người thừa kế của ông Mike có thể có được một trong hai tài liệu trên. Các vướng mắc sau cần phải được giải quyết: 

(1) Đối với giải pháp khai nhận và phân chia di sản tại phòng công chứng 

Công chứng viên tại Việt Nam sẽ không thể xác định được, theo pháp luật Trung Quốc, ai là người thừa kế hợp pháp của ông Mike và mỗi người thừa kế được chia bao nhiêu phần. Do đó, công chứng viên sẽ yêu cầu những người thừa kế cung cấp một tài liệu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền của Trung Quốc (chẳng hạn tòa án) có nội dung xác định ai là người được quyền thừa kế tiền trong tài khoản của ông Mike tại Việt Nam và mỗi người được thừa kế bao nhiêu. Tài liệu này phải được hợp pháp hóa lãnh sự trước khi cung cấp cho công chứng viên. 

Tuy nhiên, khi những người thừa kế về Trung Quốc và yêu cầu tòa án/cơ quan Nhà nước của Trung Quốc phát hành tài liệu như vậy thì lại không được chấp nhận. Lý do là vì tài khoản của ông Mike được mở tại ngân hàng nằm ngoài lãnh thổ Trung Quốc, tòa án/cơ quan Nhà nước Trung Quốc không thể xác định được tính có thật và tính hợp pháp của tài khoản này theo pháp luật Trung Quốc.  

Như vậy, câu chuyện con gà, quả trứng lại được đưa ra và không có câu trả lời. 

(2) Đối với việc yêu cầu tòa án tại Việt Nam phân chia tài sản 

Việc yêu cầu tòa án tại Việt Nam phân chia số tiền trong tài khoản của ông Mike cũng là một giải pháp. Theo quy định tại Điều 667 Bộ Luật Dân sự năm 2015, pháp luật nước ngoài có thể được tòa án tại Việt Nam xem xét áp dụng. Có nghĩa rằng, theo quy định, tòa án Việt Nam có thể xem xét và áp dụng pháp luật của Trung Quốc để xác định ai là người được thừa kế và thừa kế bao nhiêu đối với tài khoản của ông Mike. Tuy nhiên, theo hiểu biết của người viết, việc tòa án Việt Nam viện dẫn và áp dụng pháp luật nước ngoài là chưa có tiền lệ. Yêu cầu này của những người thừa kế có thể sẽ bị kéo dài rất lâu mới có câu trả lời. 

Giải pháp nào là khả thi? 

Trong thực tiễn hành nghề, người viết đã vận dụng các quy định của pháp luật Việt Nam để đưa ra một giải pháp khả thi, được cả công chứng viên và ngân hàng chấp nhận. Xin chia sẻ như sau: 

Căn cứ pháp lý: 

Căn cứ Khoản 1, Điều 616 Bộ Luật Dân Sự 2015, những người thừa kế có quyền thỏa thuận cử người quản lý di sản. 

Điểm a, Khoản 1, Điều 618 Bộ Luật Dân Sự 2015 quy định, người quản lý di sản được quyền đại diện cho những người thừa kế trong quan hệ với người thứ ba liên quan đến di sản thừa kế. 

Như vậy, chỉ cần cử được người quản lý di sản, người này sẽ có thẩm quyền thực hiện giao dịch với ngân hàng để rút tiền từ tài khoản của ông Mike. 

Trình tự thực hiện: 

Để xác định ai là người thừa kế của ông Mike, cần có một bản án/quyết định của tòa án Trung Quốc cho việc phân chia một tài sản nào đó của ông Mike tại Trung Quốc. Nội dung bản án sẽ xác định ai là người thừa kế theo pháp luật của ông Mike. 

Những người thừa kế của ông Mike (theo nội dung bản án) sẽ cùng đến phòng công chứng tại Việt Nam để lập một thỏa thuận cử người quản lý di sản. Thỏa thuận này sẽ được công chứng viên tại Việt Nam chứng nhận. 

Người được cử quản lý di sản sẽ sử dụng văn bản được công chứng viên tại Việt Nam chứng nhận để làm việc với ngân hàng. Các ngân hàng sẽ chấp nhận tư cách của người được cử quản lý di sản và cho phép thực hiện giao dịch. 

Sau khi nhận được tài sản, những người thừa kế sẽ tự phân chia cho nhau hoặc yêu cầu tòa án của Trung Quốc phân chia. 

Xin lưu ý rằng, cách thức xử lý nêu trên có thể áp dụng đối với các tài sản khác. Điều kiện thực hiện là những người được thừa kế không có tranh chấp. ...

HÌNH ẢNH LS TRẦN MINH HÙNG - LS GIỎI VÀ GIÀU KINH NGHIỆM BÀO CHỮA NHIỀU VỤ ÁN LỚN NÊN ĐƯỢC NHIỀU ĐÀI TRUYỀN HÌNH QUỐC GIA NHƯ HTV, VTV,VOV,VOH, TRUYỀN HÌNH CÔNG AN ANTV, TRUYỀN HÌNH QUỐC HỘI VIỆT NAM, QUỐC PHÒNG, TÂY NINH, CẦN THƠ, BÌNH DƯƠNG, TRUYỀN HÌNH VĨNH LONG, TƯ VẤN LUẬT TRÊN BÁO CHÍ CHÍNH THỐNG, NHIỀU TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỜI PHỎNG VẤN, CHIA SẼ KINH NGHIỆM, TRAO ĐỔI PHÁP LÝ, GÓP Ý KIẾN PHÁP LÝ CHO NGƯỜI DÂN, SINH VIÊN, CHO CÁC CHUYÊN GIA.

VĂN PHÒNG LUẬT SƯ GIA ĐÌNH Với phương châm chủ đạo “LUẬT SƯ CỦA GIA ĐÌNH BẠN”, Tên LUẬT SƯ GIA ĐÌNH không có nghĩa chúng tôi chỉ chuyên về hôn nhân gia đình, mà nghĩa là Chúng tôi là Luật sư của Gia Đình Bạn, Luật sư của doanh nghiệp. Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.

Luật sư Trần Minh Hùng – Tốt nghiệp đại học Luật TPHCM, tốt nghiệp Học viện Tư Pháp, Tốt nghiệp Luật sư, thuộc Đoàn LS TPHCM, Thuộc Liên đoàn LSVN là một trong những luật sư sáng lập văn phòng luật, giàu kinh nghiệm về kiến thức và thực tiễn đã dành nhiều thắng lợi vụ kiện và quan trọng luật sư Hùng luôn coi trọng chữ Tâm của nghề luật sư và trách nhiệm đối với xã hội nên đã được nhiều hãng báo chí, truyền thông, Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt nam phỏng vấn pháp luật,  nhiều lĩnh vực quan trọng liên quan đến đời sống. Luật sư Trần Minh Hùng là đối tác tư vấn pháp luật được nhiều hãng truyền thông, báo chí trong nước  tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn trên VOV Giao Thông – Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh VOH TPHCM, Đài truyền hình TP.HCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình SCTV, THĐN, Truyền hình Quốc Hội VN, Truyền hình Công an ANTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài phát thanh kiên giang, Đài Bình Dương, Truyền hình Quốc Phòng, VTC... và các hãng báo chí trên cả nước, được các tổ chức, trường Đại học Luật TP.HCM mời làm giám khảo các cuộc thi Phiên tòa giả định với Đại học cảnh sát, mời làm chuyên gia ý kiến về các sự kiện lớn, được mời dạy bồi dưỡng nghiệp vụ cho các luật sư……là đối tác tư vấn luật của các hãng truyền thong, các tổ chức, xã hội uy tín và chuyên nghiệp và luôn mang lại niềm tin cho khách hàng và ghi nhận sự đóng góp của chúng tôi cho xã hội...là luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như Viettinbank, các vụ Giết Người do mâu thuẫn hát karaoke tại Bình Chánh, Bào chữa chủ tịch Huyện Đông Hòa – Phú Yên, Đại án Vụ cướp bitcoin 35 tỷ Long Thành- Dầu Dây, Bào chữa vụ Đại Án Đăng Kiểm, Bào chữa vụ đại án Khai thác Cát Cần giờ, Bào chữa bị cáo Huân không đeo khẩu trang mùa Covit, Vụ Nữ sinh Tân Bình bị cắt tai, bảo vệ cho MC Trấn Thành, Bào chữa, bảo vệ vụ "Bác sĩ khoa rút ống thở", Bảo vệ cho người cho thuê nhà vụ Công ty Thế giới Di Động không trả tiền thuê nhà mùa dịch covid, Tư vấn cho nghệ sĩ Thương Tín, bảo vệ vụ đổ xăng đốt 10 người tại TPHCM, các vụ Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, cưỡng đoạt, cướp, gây thương tích, tham ô, mua bán ma túy, cố ý làm trái, bào chữa vụ án cựu Cảnh sát Buôn Lậu và các bị cáo kiên quan, bào chữa vụ chiếm đoạt tiền công nghệ của nước Úc của bị can về công nghệ, bào chữa vụ Mua bán khẩu trang mùa covid, bào chữa nhiều vụ án ma túy, bào chữa vụ lợi dụng chức vụ quyền hạn của tổ chức tín dụng ngân hàng... .… và rất nhiều các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi..…là hãng luật tư vấn luật cho nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài trên cả nước luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.

Đối tác tư vấn pháp luật của các tờ báo uy tín, đài truyền hình uy tín, nhiều khách hàng, đối tác, doanh nghiệp như: Khoa Luật đại học Mở TPHCM, Đại học luật TPHCM, Cao đẳng Nghề Phú Lâm, Công ty chế biến trái cây Yasaka (Nhật bản), Công ty Nam Chê (Hàn Quốc), Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ Bến Thành (Cổ phần nhà nước), Công ty TNHH Kỹ Thuật Năng Lượng, Công ty Vina Buhmwoo (Hàn Quốc), Công ty ECO SYS Kim Trường Phát (Hàn Quốc), Công ty cổ phần BĐS BiG Land, Công ty TNHH dược phẩm  AAA, Công ty TNHH Hanwa Kakoki Việt Nam (Nhật Bản), Công ty TNHH DV BV Ti Tan, Công ty CP Chuỗi Nông sản Sài gòn, Công ty CP BĐS Happy Land S, Công ty CP SG Xây dựng (cổ phần hóa nhà nước), Công ty CP Maduphar, Công ty Thủy sản Đắc Lộc (Phú Yên), Công ty Thủy Sản Ocean Country, Công ty Blue Bay, Công ty Gallent country, Công ty Hàn Quốc DEASUNG, Công ty Innoluk, Công ty TNHH FURUSHIMA VIỆT NAM, Công ty Kim Trường Phát (Hàn Quốc), Công ty VEDAN, Tư vấn luật công ty DEASUNG Hàn Quốc, Bệnh viện MVN …và nhiều công ty, khách hàng khác trên khắp cả nước.

Quý khách có nhu cầu tư vấn về pháp luật thừa kế, tranh chấp thừa kế là nhà và đất, làm di chúc, khai nhận di sản theo pháp luật hoặc di chúc, bào chữa án hình sự, đất đai, ly hôn, kinh tế, hợp đồng, doanh nghiệp tại thành phố Thủ Đức, Quận 1, Quận 3, Quận 4, Quận 5, Quận 6, Quận 7, Quận 8, Quận 10, Quận 11, Quận 12, Quận Bình Tân, Quận Bình Thạnh, Quận Gò Vấp, Quận Phú Nhuận, Quận Tân Bình, Quận Tân Phú, Huyện Bình Chánh, Huyện Cần Giờ, Huyện Củ Chi, Huyện Hóc Môn, Huyện Nhà Bè hãy nhấc máy gọi ngay cho luật sư chúng tôi để được tư vấn và sử dụng dịch vụ…0972238006 để được tư vấn và hẹn gặp luật sư giàu kinh nghiệm Trần Minh Hùng.

Các luật sư giàu kinh nghiệm khác như LS LÊ VĂN THÔNG, CHÂU VĂN VIÊN, LÊ MINH NHẬT, TRẦN TẤN HƯNG, NGUYỄN NGỌC HỒ, HỒ ĐÌNH CƯỜNG…đều là luật sư kinh nghiệm lâu năm tại VPLS GIA ĐÌNH.

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố).

Văn phòng quận 6: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)

Văn phòng quận 1: 68/147 Trần Quang Khải (số mới: Trần Nguyên Đán), Tân Định, quận 1, TPHCM

Văn phòng Biên Hòa: 5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)

Điện thoại: 0972238006- 028-38779958; Fax: 08-38779958

Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006 (zalo, facebook, viber,telegram)

https://www.youtube.com/@LUATSUTUVANBAOCHUA/about

tiktok: www.tiktok.com/@luatsuminhhung

facebook: Trần Minh Hùng

Email: luatsuthanhpho@gmail.com

http://www.luatsugiadinh.net.vn