1. Con nuôi không đăng ký có được hưởng thừa kế?
Tại Điều 651 Bộ luật dân sự
2015 quy định về Người thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế
theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất
gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người
chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai
gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế
cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”
Ngoài ra, Điều 653 Bộ luật dân
sự 2015 Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ như
sau:
“Con nuôi và cha nuôi, mẹ
nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại
Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật này.”
Tuy nhiên, thời điểm phát sinh
việc nuôi con nuôi là kể từ thời điểm đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm
quyền.
Tại Điều 23 Nghị định
19/2011/NĐ-CP Nghị định hướng dẫn luật nuôi con nuôi 2011 quy định về Đăng ký
việc nuôi con nuôi thực tế:
“1. Việc nuôi con nuôi đã
phát sinh trên thực tế giữa công dân Việt Nam với nhau mà chưa đăng ký trước
ngày 01 tháng 01 năm 2011, nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1
Điều 50 của Luật Nuôi con nuôi, thì được đăng ký kể từ ngày 01 tháng 01 năm
2011 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2015 tại Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi thường
trú của cha mẹ nuôi và con nuôi.”
Tại Điều 50 Luật nuôi con nuôi
2010 quy định Điều khoản chuyển tiếp:
“1. Việc nuôi con nuôi
giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày Luật này có hiệu lực mà chưa đăng ký
tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký trong thời hạn 05 năm, kể
từ ngày Luật này có hiệu lực, nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
a) Các
bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại thời điểm
phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
b) Đến thời điểm Luật này
có hiệu lực, quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống;
c) Giữa cha mẹ nuôi và con
nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con.
2. Sau khi được đăng ký,
quan hệ nuôi con nuôi quy định tại khoản 1 Điều này có giá trị pháp lý kể từ
thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi.
3. Chính phủ quy định chi
tiết thủ tục đăng ký nuôi con nuôi quy định tại Điều này, bảo đảm thuận lợi và
phù hợp với điều kiện thực tế của nhân dân ở các vùng, miền.”
Theo quy định trên, việc nuôi
con nuôi phát sinh trước ngày 01/01/2011 thì phải đăng ký tại cơ quan nhà nước
có thẩm quyền trong thời hạn 05 năm kể từ ngày 01/01/2011. Khi đã được pháp
luật công nhận việc nuôi con nuôi thì hai bên trong quan hệ nuôi sẽ có các
quyền lợi và nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật, trong đó có
quyền thừa kế di sản của nhau.
2. Con riêng của vợ có được hưởng di sản của
cha dượng hay không?
Câu hỏi:
Tôi tên là H, sinh năm 1982 tại Tp. Hồ Chí Minh.
Kính
nhờ Luật sư tư vấn trường hợp của gia đình tôi như sau: vào năm 1980 mẹ tôi kết
hôn với ba tôi (có đăng ký kết hôn). Năm 1984 ba tôi mất, đến năm 1988 mẹ tôi
tái hôn với ba dượng tôi (Ba dượng tôi có một con riêng - Chị Hà, sinh năm
1978, trước nay sống cùng với mẹ chị Hà, không theo dượng). Ba dượng và mẹ có một
tài sản chung là căn nhà tại Quận 6, Tp. Hồ Chí Minh (tạo lập năm 1995). Ba
dượng tôi qua đời vào tháng 3/2017, lúc còn sống ba dượng không lập di chúc.
Nay con riêng của ba dượng tôi đòi chia di sản thừa kế. Tôi muốn hỏi: chị Hà
không sống cùng ba dượng tôi, vậy chị có được hưởng thừa kế căn nhà trên hay
không? Tôi là con riêng của mẹ nhưng tôi sống chung từ nhỏ với dượng, trong hộ
khẩu dượng tôi đứng chủ hộ có ghi quan hệ với tôi là con, lúc còn sống dượng
cũng nuôi dưỡng chăm sóc tôi như con đẻ của mình. Về phía tôi, từ năm 2005 đến
nay tôi hàng tháng tôi đều đóng góp tiền sinh hoạt gia đình vì dượng và mẹ đã
lớn tuổi, vậy tôi có được hưởng thừa kế căn nhà trên hay không? Nếu có, chúng
tôi mỗi người được thừa hưởng bao nhiêu?
Cảm
ơn Luật sư đã dành thời gian tư vấn cho vụ việc của gia đình tôi, kính chúc
Luật sư sức khỏe và thành công!
Giải
đáp:
Theo
quy định của pháp luật dân sự (Bộ luật dân sự 2015) về thừa kế thì mọi cá nhân
đều bình đẳng về quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật, Trong
trường hợp của gia đình bạn, do người cha dượng lúc còn sống không lập di chúc
do đó tài sản của ông sẽ được chia theo pháp luật (Điều 650).
Di
sản của người chết để lại bao gồm tài sản riêng của người chết và phần tài sản
của người chết trong tài sản chung với người khác (Điều 612). Cha dượng và mẹ
bạn cùng tạo lập được tài sản chung là căn nhà tại Quận 6, Tp. Hồ Chí Minh, do
đó phần di sản của cha dượng trong căn nhà này được xác định là bằng ½ giá trị
căn nhà (theo quy định tại Khoản 2, Điều 66 Luật hôn nhân gia đình 2014).
Điều
651 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“1. Những người thừa kế theo pháp
luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ,
chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
…
2. Những người thừa kế cùng hàng
được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau
chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không
có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”
Ngoài ra, Điều 654 Bộ luật dân sự 2015 cũng quy định: Con riêng
và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con
thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại
Điều 652 và Điều 653 của Bộ luật này.
Từ những quy định pháp luật mà chúng tôi đã đề cấp ở trên, thì
chị Hà mặc dù không sống cùng cha dượng của bạn, nhưng đó là con đẻ của cha
dượng bạn nên chị Hà được hưởng di sản cha dượng bạn để lại.
Còn trường hợp của bạn là con riêng và cha dượng, nếu giữa hai
bên có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con thì được thừa kế di sản
của nhau. Như vậy bạn cần xuất trình các chứng cứ để chứng minh cho việc giữa
bạn và cha dượng có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con (Ví dụ như
bạn có sổ hộ khẩu gia đình ghi quan hệ cha con, bạn có phụng dưỡng ông lúc tuổi
già, xác nhận của địa phương nơi bạn cư trú, vv... ). khi bạn có đủ cơ sở để
xác định quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con thì bạn được hưởng một
phần di sản thừa kế do cha dượng bạn để lại bằng với phần thừa kế mà các đồng
thừa cùng hàng thừa kế đươc hưởng. Khi chia di sản thừa kế ½ giá trị căn nhà nêu trên sẽ được chia
đều cho các đồng thừa kế.
Luật
sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV,
SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội
ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ
cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng
tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề
nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật
sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân,
tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó
khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù
hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có
tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và
chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống
của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của
luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công
bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.
Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn
phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh
nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều
năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình
uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam
(VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư
vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao
Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc
Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp
luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên
cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho
nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với
trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật
cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho
nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin,
người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank,
Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ
Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái...
và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính,
doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích
cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư
chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp
lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ
sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1
Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147
Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện
thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật
sư Trần Minh Hùng: 0972 238006
Email: luatsuthanhpho@gmail.com
http://www.luatsugiadinh.net. vn
http://www.luatsuthanhpho.com
|
