1.Phân chia di sản thừa kế là đất hương hỏa có được không ?

Kính chào luật sư, tôi có một vấn đề rất mong nhận được sự giúp đỡ từ phía luật sư và công ty: Phân chia di sản thừa kế là đất hương hỏa có được không?

Hiện Cha Tôi mất năm 2008 không để lại di chúc thừa kế tài sản. Tài sản mà cha tôi để lại là một mảnh vườn rộng 2 hecta trên đó có cả nhà của cha và mẹ tôi cũng là nơi mà mẹ đang ở (tôi ở nhà riêng). Thành viên trong gia định gồm mẹ và 6 anh chị em (3 trai 3 gái) các anh chị em điều có gia đình và được cha chia tài sản khi lập gai đình, vì trước đây cha tôi dùng phần diện tích này để trồng cây tràm thu hoạch chi tiêu cho sinh hoạt hằng ngày và thờ cúng ông bà. Khi cha tôi mất thì chị em ở xa, tôi là con trai cả nên việc thờ dỗ ông bà do tôi chịu trách nhiệm và tôi cũng dùng diện tích đất trên để trồng cây tràm thu cây bán lấy tiền, một phần lo cho việc dỗ chạp, một phần dùng xây mộ cho ông bà và nuôi mẹ, không dùng vào mục đích của riêng tôi.

Nay 2 chị và 3 em của tôi tranh giành mảnh đất trên. Nhiều lần đưa đơn kiện tôi vì tôi không đồng ý chia mảnh vườn trên vì đó là đất hương quả.(không có giấy tờ chưng mình là đất hương quả

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Luật sư Gia Đình trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới thư mục tư vấn của công ty chúng tôi, với câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:

Theo như bạn trình bày thì mảnh đất mà cha bạn để lại bạn dùng để "trồng cây tràm thu cây bán lấy tiền, một phần lo cho việc dỗ chạp, một phần dùng xây mộ cho ông bà và nuôi mẹ" theo như mục đích trước đây của cha bạn.

Do bạn không nói rõ mảnh đất này là tài sản riêng của cha bạn hay tài sản chung của cha mẹ bạn vì vậy chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn như sau:

* Trường hợp 1: Nếu mảnh đất là tài sản chung của cha mẹ bạn thì khi cha bạn mất mảnh đất này sẽ được chia đôi, một phần thuộc quyền sử dụng của mẹ bạn, một phần thuộc quyền sử dụng của cha bạn. Phần thuộc quyền sử dụng của cha bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật (do cha bạn mất không để lại di chúc).

Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

.................

Trong trường hợp này cha bạn không lập di chúc do đó di sản cha bạn để lại sẽ được chia thừa kế cho mẹ, anh chị em bạn. Bạn và các anh chị em bạn có thể thỏa thuận với nhau để lại một phần di sản để dùng vào việc thờ cúng.

* Trường hợp 2: Nếu mảnh đất này thuộc quyền sử dụng riêng của cha bạn thì sau khi cha bạn mất, toàn bộ mảnh đất sẽ được chia đều cho mẹ, anh chị em bạn tương tư như trường hợp 1.

Trên đây là những tư vấn của chúng tôi về vấn đề của bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn công ty chúng tôi.

Trân trọng./.

2. Cách chia thừa kế nhà đất do cha mẹ để lại 2021

Quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sau đây gọi tắt là nhà đất).

Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền thừa kế như sau:

“Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc”

Theo đó, người thừa kế có thể hưởng thừa kế nhà đất theo di chúc hoặc theo pháp luật hoặc vừa thừa kế theo di chúc và theo pháp luật.

1. Chia thừa kế nhà đất theo di chúc

1.1. Hình thức của di chúc

Di chúc gồm di chúc miệng và di chúc bằng văn bản. Căn cứ Điều 628 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc bằng văn bản bao gồm:

- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.

- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.

- Di chúc bằng văn bản có công chứng.

- Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

Lưu ý: Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

1.2. Khi nào di chúc hợp pháp?

Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định di chúc hợp pháp là di chúc phải có đủ các điều kiện sau:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

1.3. Cách chia thừa kế nhà đất theo di chúc

Theo khoản 2 Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền phân định phần di sản cho từng người thừa kế. Hay nói cách khác, người thừa kế được hưởng phần nhà đất bao nhiêu phụ thuộc vào nội dung di chúc nếu di chúc đó hợp pháp.

Lưu ý: Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.

Khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động”

Theo đó, con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng và con thành niên mà không có khả năng lao động của người lập di chúc sẽ được hưởng phần di sản thừa kế bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất đó.

Quy định người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc trên đây không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản.

Ví dụ: Vợ chồng ông A, bà B có tài sản chung là nhà đất trị giá 02 tỷ đồng, vì mâu thuẫn với vợ nên ông A trước khi chết đã lập di chúc với nội dung là để toàn bộ di sản cho 01 người con trai (cha, mẹ ông A đã chết).

Mặc dù không được ông A cho hưởng di sản theo di chúc nhưng bà B vẫn được hưởng vì là người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015. Phần di sản bà B được hưởng như sau:

- Di sản thừa kế của ông A là 01 tỷ (vì nhà đất là tài sản chung nên chia đôi).

- Nếu chia thừa kế theo pháp luật thì người thừa kế của ông A thuộc hàng thừa kế thứ nhất là bà B và con trai, mỗi suất thừa kế là 500 triệu đồng. Căn cứ khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 thì bà B được hưởng di sản bằng 2/3 suất thừa kế. Do vậy, dù ông A không cho bà B hưởng di sản theo di chúc nhưng bà B vẫn được hưởng phần di sản thừa kế nhà đất với trị giá là 333.33 triệu đồng.

2. Chia thừa kế nhà đất theo pháp luật

2.1. Khi nào di sản chia theo pháp luật?

Căn cứ khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, nhà đất được chia theo pháp luật trong trường hợp sau:

- Không có di chúc.

- Di chúc không hợp pháp.

- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Ngoài ra, thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản là nhà đất sau:

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc.

- Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật.

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

2.2. Người được hưởng thừa kế theo pháp luật

Căn cứ Điều 649 và Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người được hưởng thừa kế theo pháp luật là người thuộc diện thừa kế và hàng thừa kế.

- Diện thừa kế: Là người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng với người để lại di sản.

Lưu ý: Quan hệ nuôi dưỡng là con nuôi, cha nuôi, mẹ nuôi.

- Hàng thừa kế:

Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định hàng thừa kế theo thứ tự sau:

“a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại”

Lưu ý: Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản (theo khoản 3 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).

2.3. Nhà đất được chia theo phần bằng nhau?

Khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”

Như vậy, nếu nhà đất được chia thừa kế theo pháp luật thì người thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Kết luận: Cách chia thừa kế nhà đất do bố mẹ để lại trên đây bao gồm chia theo di chúc và chia theo pháp luật, cụ thể:

- Nếu di chúc hợp pháp thì phần di sản thừa kế là nhà đất nhận được sẽ theo nội dung của di chúc, trừ những người không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.

- Nếu nhà đất được chia theo pháp luật thì phần di sản nhận được là bằng nhau.

3. Giải quyết tranh chấp về quyền thừa kế di sản

Quyền thừa kế di sản là quyền được hưởng tài sản do người chết để lại cho người thừa kế (thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật). Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp việc phân chia di sản nảy sinh mâu thuẫn giữa những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan dẫn đến tranh chấp.

Những vấn đề tranh chấp về quyền thừa kế di sản thường gặp là xác định ai quyền thừa kế di sản hoặc bác bỏ quyền thừa kế di sản của người khác, tranh chấp về hàng thừa kế, về việc buộc người thừa kế thực hiện nghĩa vụ do người chết để lại, hoặc tranh chấp thừa kế khi đã hết thời hiệu chia di sản thừa kế.

Mọi việc sẽ dễ dàng nếu các thành viên trong gia đình hoặc hàng thừa kế thống nhất với nhau về quyền và nghĩa vụ. Tuy nhiên, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc không thống nhất và dẫn đến tranh chấp về quyền thừa kế di sản. Sự có mặt và tham gia của Luật sư là hết sức cần thiết cho việc hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp tại Tòa án.

Sẽ đại diện theo ủy quyền hoặc cử Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên, cụ thể:

- Tư vấn các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề tranh chấp tài sản thừa kế;

- Soạn thảo Đơn khởi kiện, đơn yêu cầu cầu độc lập, đơn yêu cầu phản tố…chuẩn bị, hoàn thiện hồ sơ kèm theo các yêu cầu liên quan đến tài sản thừa kế.

- Hướng dẫn thu thập chứng cứ, đánh giá, cung cấp chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu;

- Soạn thảo các văn bản, giấy tờ liên quan đến hoạt động tham gia tố tụng tại cấp hòa giải cơ sở nếu có, phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm;

- Tham gia các buổi làm việc tại Tòa án, đưa ra ý kiến để bảo vệ quyền lợi cho đương sự;

- Tham gia phiên xét xử sơ thẩm, phúc thẩm nếu có để bảo vệ quyền lợi cho đương sự;

Với sự hiểu biết pháp luật và kinh nghiệm trong vấn đề tranh chấp thừa kế di sản, chúng tôi hy vọng đem đến cho khách hàng sự hài lòng.

4.Di sản thừa kế được chia như thế nào khi không có di chúc

Chào công ty, Ba em mất mà không để lại di chúc, lúc đó bà nội em còn sống. Bây giờ nhà em muốn sang tên sổ hồng cho mẹ em đứng tên và bà nội em cũng vừa mới mất. Quyền sử dụng và sở hữu của căn nhà là của ba mẹ em đứng tên sổ hồng. Vậy phần tài sản của ba em có phải chia cho bà nội và các cô chú của em không và em muốn sang tên sổ hồng cho mẹ em đứng tên thì cần phải làm những bước và thủ tục như thế nào ?

Em nhờ công ty tư vấn giúp và xin cảm ơn công ty.

Luật sư Gia Đình trả lời: Đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Phần tài sản mà ba bạn để lại sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, vì không có di chúc để lại. Theo đó, phần di sản đó sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết (Điều 651 Bộ luật dân sự 2015).

Như vậy, bà nội bạn có quyền hưởng thừa kế vì tại thời điểm ba bạn mất bà nội bạn vẫn còn sống, sau đó bà nội bạn mất thì phần thừa kế của bà nội bạn sẽ được coi là di sản thừa kế và chia theo pháp luật (tương tự trên - nếu không có di chúc để lại). Theo đó, những người con của bà sẽ được hưởng thừa kế. Vì ba bạn mất trước bà nội nên những người con của ba bạn (bạn và anh chị em khác) sẽ được hưởng thừa kế thế vị theo Điều 652 Bộ luật dân sự 2015:

“Điều 652. Thừa kế thế vị

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Việc bạn muốn sang tên thì phải có sự đồng ý của tất cả những người thừa kế của bà nội bạn và ba bạn thông qua việc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...

Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội. 

 Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như:  Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư  bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.

Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.

Trân trọng cảm ơn.

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)

Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)

5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)

68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM

Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958

Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006

Email: luatsuthanhpho@gmail.com

http://www.luatsugiadinh.net. vn

http://www.luatsuthanhpho.com