Ngoài ra, trong nhiều trường hợp không thể lấy quy định quyền về lối đi qua áp dụng để giải quyết tranh chấp về lối đi chung, thay vào đó phải áp dụng quy định giải quyết tranh chấp đất đai.
Tiêu chí |
Lối đi qua |
Lối đi chung |
Nguồn gốc |
Do các bên thỏa thuận. Bên cạnh đó còn do Tòa án, cơ quan nhà nước khác có thẩm quyền quyết định nếu không thỏa thuận được |
Do các bên cắt một phần đất của mình để tạo thành lối đi chung |
Đền bù |
- Chủ bất động sản bị vây bọc phải đền bù cho chủ bất động sản vây bọc khi yêu cầu mở lối đi qua bất động sản của họ, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. - Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong mà không có đền bù. |
Lối đi chung thường không có đền bù vì do các bên góp đất tạo thành lối đi để sử dụng chung |
Đất mở lối đi |
Vị trí lối đi qua nằm trên bất động sản vị vây bọc (mở lối đi qua đất của người khác). Nói cách khác, đất mở lối đi là đất của người khác (chủ bất động sản vây bọc) |
Do các bên thỏa thuận nhưng thông thường là ranh giới thửa đất của các bên hoặc lối mòn đã sử dụng nhiều năm |
Đăng ký |
Phải đăng ký với cơ quan đăng ký đất đai để ghi vào sổ địa chính (theo điểm l khoản 4 Điều 95 Luật Đất đai 2013) |
Không bắt buộc phải đăng ký. Trường hợp sử dụng nhiều năm mà tạo thành lối đi chung có thể được đo vẽ và thể hiện trong bản đồ địa chính. Ngoài ra, lối đi chung cũng có thể tạo thành ranh giới giữa các bất động sản liền kề (tạo thành ranh giới khi tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp) |
Người hưởng quyền |
Chủ bất động sản bị vây bọc (được hưởng quyền hạn chế đối với bất động của người khác) |
Các bên đều được hưởng quyền (vì là lối đi chung) |
Trên đây là một số điểm khác nhau giữa lối đi chung và lối đi qua. Trong một số trường hợp trên thực tế người dân vẫn thường đánh đồng giữa lối đi chung và lối đi chung; điều này không quá quan trọng bởi lẽ khi tranh chấp về lối đi chung hay lối đi qua đều có những căn cứ pháp luật để giải quyết....
LS TRẦN MINH HÙNG TƯ VẤN LUẬT TRÊN HTV, VTC