Theo quy định của pháp luật, khi một người chết không để lại di chúc, di sản của người đó được chia theo theo quy định của pháp luật về "thừa kế theo pháp luật", tức là những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất đều được chia đều.

Điều 676 của Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo quy định trên, những người được hưởng di sản thừa kế phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế để nhận phần di sản mà mình được hưởng theo quy định của pháp luật; sau đó mới có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất đó. Trình tự, thủ tục được quy định theo Luật Công chứng, Luật đất đai và các văn bản hướng dẫn. Bao gồm các bước như sau:

Bước 1:  Liên hệ văn phòng công chứng

1.1. Người yêu cầu công chứng nộp hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản thừa kế; tổ chức công chứng thụ lý hồ sơ; hồ sơ gồm:

- Phiếu yêu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch theo mẫu;

- Dự thảo hợp đồng, giao dịch;

- Bản sao giấy tờ tuỳ thân (Chứng minh nhân dân, Sổ hộ khẩu, giấy khai sinh);

- Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng  tài sản;

- Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định phải có: Giấy chứng tử; Xác nhận phần mộ….

1.2. Niêm yết

Thực hiện theo quy định tại Điều 19 Nghị định số 04/2013/NĐ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Công chứng với những nội dung cơ bản sau:

 Việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày. Việc niêm yết do tổ chức hành nghề công chứng thực hiện tại trụ sở của Ủy ban nhân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản. Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó.

Nội dung niêm yết nêu rõ: họ, tên người để lại di sản; họ, tên của những người thoả thuận hoặc người khai nhận và quan hệ với người để lại di sản; danh mục di sản được thoả thuận phân chia hoặc được khai nhận; cuối bản niêm yết phải ghi rõ nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót người được hưởng di sản, bỏ sót di sản, di sản không thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người để lại di sản, thì khiếu nại, tố cáo đó được gửi cho cơ quan thực hiện công chứng, chứng thực.

1.3. Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế

Các đồng thừa kế lập văn bản khai nhận di sản thừa kế hoặc văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Tổ chức công chứng sẽ chứng nhận vào văn bản này

Bước 2: Thực hiện đăng ký quyền sử dụng đất tại Văn phòng đăng ký đất đai

Sau khi có văn bản thừa kế, người được hưởng di sản sẽ nộp hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền đăng ký nhà đất để làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng/ quyền sở hữu. Khi có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở thì người được hưởng di sản có thể thực hiện các quyền của mình như: mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp…

Thủ tục thực hiện đăng ký quyền sử dụng đất:

Điều 79 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai) quy định thủ tục thực hiện như sau:

- Chủ thể tiến hành: Những đồng thừa kế có tên trong Văn bản khai nhận di sản

- Cơ quan tiến hành: Văn phòng đăng ký đất đai.

- Hồ sơ:

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

+ Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế;

+ Giấy tờ tùy thân của các thừa kế;

+ Những giấy tờ khác (như: giấy khai sinh của anh/chị/em bạn; giấy chứng tử; giấy đăng ký kết hôn các thừa kế…).

- Trình tự, thủ tục:

+ Người sử dụng đất nộp 01 bộ hồ sơ thực hiện quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất.

+ Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện các quyền theo quy định thì thực hiện các công việc sau đây:

 Gửi thông tin địa chính đến cơ quan thuế để xác định và thông báo thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định;

 Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã cấp theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Trường hợp phải cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì lập hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người sử dụng đất;

 Chỉnh  lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã

II. Khai nhận di sản trong trường hợp có di chúc

Người được để lại Di chúc thực hiện các bước như trong trường hợp không có Di chúc. Trong trường hợp có di chúc để lại hợp pháp, người có tên trong Di chúc được hưởng toàn bộ di sản theo nội dung của Di chúc, trừ trường hợp Theo quy định tại Điều 669 Bộ luật Dân sự 2005  về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc gồm có:

- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

- Con đã thành niên mà không có khả năng lao động.

 Dịch vụ của Luật sư Gia Đình về thừa kế:

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thừa kế, Luật sư Gia Đình cam kết cung cấp tới khách hàng dịch vụ tư vấn chuyên sâu, đưa ra các giải pháp nhanh chóng hiệu quả.

Liên quan tới thủ tục khai nhận di sản thừa kế, Luật sư Gia Đình cung cấp các dịch vụ như sau:

1. Tư vấn thủ tục kê khai di sản thừa kế:

- Tư vấn pháp luật về quyền thừa kế không phụ thuộc di chúc, chia di sản thừa kế không có di chúc;

- Thủ tục kê khai di sản thừa kế có yếu tố nước ngoài, đối với tài sản là đồng sở hữu hoặc tài sản chung vợ chồng;

- Thủ tục chia thừa kế, hàng thừa kế, phân chia di sản thừa kế theo di chúc

- Tư vấn trình tự, thủ tục kê khai di sản thừa kế theo quy định của pháp luật để có văn bản kê khai di sản thừa kế hợp pháp và có hiệu lực thuận tiện cho việc xác lập quyền sở hữu đối với di sản thừa kế sau này.

2. Tư vấn giải quyết các tranh chấp có liên quan tới việc khai nhận di sản thừa kế

- Luật sư của Luật sư Gia Đình sẽ thay mặt các bên để tiến hành đàm phán, hòa giải, thương lượng chia thừa kế;

- Từ tài liệu, chứng cứ của khách hàng, Luật sư sẽ đánh giá và phân tích vụ việc nhằm đưa ra phương án cụ thể và có lợi nhất cho Khách hàng.

- Soạn thảo các văn bản, tài liệu có liên quan tới vụ tranh chấp; gửi tới cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc.

- Tư vấn cho khách hàng trình tự, thủ tục khởi kiện, thời hiệu khởi kiện

- Tham gia tố tụng với tư cách là luật sư/ đại diện ủy quyền để bảo vệ quyền và lợi ích cho khách hàng tại các cấp tòa xét xử.

Do bố mẹ bạn đều mất mà không để lại di chúc nên theo quy định về thừa kế theo pháp luật, khi bố mẹ bạn mất, căn nhà trên sẽ được chia theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Trong trường hợp cả 3 anh em bạn đều đồng ý làm văn bản thỏa thuận đồng sở hữu căn nhà do bố mẹ để lại thì 3 anh em bạn cần đem văn bản thỏa thuận đó đi công chứng. Sau đó 3 anh em bạn cần đến chi cục thuế nơi có nhà để đóng thuế thu nhập cá nhân và phí trước bạ.

1. Những người thừa kế theo pháp luật đư

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo đó khi bố bạn mất đi, phần di sản thuộc sở hữu của bố bạn sẽ được chia đều cho mẹ của bạn và 4 người con. Nếu anh trai bạn mất trước bố của bạn thì con gái của anh trai bạn sẽ được hưởng phần di sản tương đương với phần anh trai bạn đáng lẽ được hưởng nếu còn sống. Nếu anh trai bạn mất sau khi bố bạn mất thì vợ và con gái của anh trai bạn sẽ không được hưởng phần di sản này.

Căn cứ theo quy định trên, nếu muốn để cho con trai bạn được hưởng toàn bộ mảnh đất trên thì cần có sự đồng ý của mẹ bạn, bạn và 2 chị của bạn trong trường hợp anh trai bạn mất sau khi bố bạn mất và trong trường hợp còn lại thì cần có sự đồng ý của con gái anh trai bạn nếu cháu từ đủ 18 tuổi trở lên hoặc của chi dâu bạn nếu cháu chưa đủ 18 tuổi. 

Thủ tục kê khai di sản thừa kế Quận Bình Thạnh

Di sản thừa kế bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung với người khác. Pháp luật Việt Nam quy định về hồ sơ, thủ tục khai nhận di sản thừa kế như sau:

Thủ tục kê khai di sản thừa kế Quận Bình Thạnh:Hồ sơ khai nhận di sản thừa kế của các bên

- Hồ sơ khai nhận di sản của người nhận di sản gồm:

+ Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của từng người (bản chính và bản sao);

+ Hộ khẩu (Bản chính và bản sao);

 + Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, giấy xác nhận hôn nhân thực tế hoặc xác nhận độc thân (bản chính và bản sao);

+ Hợp đồng ủy quyền (bản chính và bản sao), giấy ủy quyền (nếu xác lập giao dịch thông qua người đại diện);

+ Giấy khai sinh, Giấy xác nhận con nuôi; bản án, sơ yếu lý lịch, các giấy tờ khác (bản chính và bản sao) chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người hưởng di sản thừa kế.

Thủ tục kê khai di sản thừa kế Quận Bình Thạnh:  Hồ sơ pháp lý của người đề lại di sản thừa kế gồm:

+ Giấy chứng tử (bản chính kèm bản sao) của người để lại di sản, giấy báo tử, bản án tuyên bố đã chết (bản chính kèm bản sao).

+ Giấy đăng ký kết hôn, giấy xác nhận hôn nhân thực tế hoặc xác nhận độc thân (bản chính kèm bản sao)

+ Di chúc (nếu có)

- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản là di sản thừa kế:

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở do UBND cấp, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên đất, các loại giấy tờ khác về nhà ở (bản chính kèm bản sao); Giấy phép mua bán, chuyển dịch nhà cửa - hợp thức hóa do UBND quận/huyện cấp có xác nhận của Phòng thuế trước bạ và thổ trạch TP. HCM; Văn tự bán nhà được UBND chứng nhận (nếu có); Biên lai thu thuế nhà đất (nếu có)

+ Giấy phép xây dựng (nếu có)

+ Biên bản kiểm tra công trrình hoàn thành (nếu có)

+ Bản vẽ do cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thực hiện, đã được UBND hoặc Phòng Tài nguyên và môi trường xác nhận kiểm tra nội nghiệp, quy hoạch (nếu có)

+ Giấy tờ về tài sản khác (Sổ tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, giấy xác nhận của ngân hàng mở tài khoản, giấy đăng ký xe ô tô, cổ phiếu,

- Số lượng hồ sơ: 01 bộ

- Thời hạn giải quyết: Đối với hồ sơ thông thường, không quá 02 ngày làm việc; Đối với hồ sơ phức tạp, không quá 10 ngày làm việc

Cha mẹ mất không để lại di chúc, có 1 căn nhà tại quận 1 thì được chia như thế nào?

Căn nhà nêu trên là tài sản chung của cha và mẹ. Vì vậy, khi người cha mất, 1/2 căn nhà sẽ là di sản của người cha để lại cho những người được quyền hưởng thừa kế.

Trong trường hợp người cha mất mà không để lại di chúc, di sản sẽ được chia theo pháp luật. Những người được hưởng thừa kế thuộc hàng thứ nhất theo qui định pháp luật gồm: vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của người chết, con đẻ, con nuôi của người chết; mỗi người sẽ được nhận một phần bằng nhau, tức mỗi người được 1/3 trị giá của 1/2 căn nhà. Ngoài ra, do đã qua sáu tháng kể từ ngày mở thừa kế (là ngày người cha mất), những người được quyền hưởng thừa kế nói trên không còn quyền từ chối nhận di sản. Cụ thể:

2. Người gốc Việt Nam không thuộc các đối tượng quy định tại điểm b khoản 1 Điều này được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp Giấy miễn thị thực và được phép cư trú tại Việt Nam từ ba tháng trở nên thì có quyền sở hữu một nhà ở riêng lẻ hoặc một căn hộ chung cư tại Việt Nam để bản than và các thành viên trong gia đình sinh sống tại Việt Nam”.

1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc các đối tượng quy định tại Điều 126 của Luật Nhà ở có quyền sở hữu nhà ở gắn liền với Quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.

Về mặt nguyên tắc, việc một trong những người con đã định cư tại nước ngoài không ảnh hưởng đến quyền được hưởng di sản thừa kế của người đó. Hộ khẩu và thừa kế là hai vấn đề khác nhau, do đó việc một người không còn hộ khẩu trong căn nhà là di sản thừa kế cũng không ảnh hưởng đến quyền được nhận thừa kế của họ.

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)

1. Tư vấn các quy định của pháp luật về thừa kế

– Tư vấn về quyền thừa kế và sự bình đẳng về thừa kế của cá nhân;

– Tư vấn về thời điểm, địa điểm mở thừa kế;

– Tư vấn xác định di sản thừa kế;

– Tư vấn xác định người thừa kế di sản;

– Tư vấn về thời điểm phát sinh quyền và nghĩa vụ của người thừa kế;

– Tư vấn cách thức xác định nghĩa vụ tài sản do người chết để lại;

– Tư vấn cách thức xác định người quản lý di sản, quyền và nghĩa vụ của người quản lý di sản;

– Tư vấn xác định việc thừa kế của những người có quyền thừa kế di sản của nhau mà chết cùng thời điểm (nếu có);

– Tư vấn thủ tục từ chối nhận di sản,

– Tư vấn xác định những người không được quyền hưởng di sản thừa kế;

– Tư vấn xác định thời hiệu về thừa kế;

– Tư vấn phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật.

2. Tư vấn về thừa kế theo di chúc

– Tư vấn hình thức di chúc và cách thức lập di chúc đảm bảo đúng pháp luật;

– Tư vấn viết nội dung di chúc;

– Tư vấn cho người lập di chúc các quyền và nghĩa vụ liên quan đến việc lập di chúc:

– Tư vấn chỉ định người thừa kế, người bị truất quyền hưởng di sản;

– Tư vấn cách phân định phần di sản cho từng người thừa kế;

– Tư vấn cách phân chia di sản để tặng cho, thờ cúng;

– Tư vấn giao nghĩa vụ cho những người thừa kế;

– Tư vấn chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản và người phân chia di sản;

– Tư vấn Sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc;

– Tư vấn lập di chúc chung của vợ chồng;

– Tư vấn Sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ di chúc chung của vợ, chồng;

– Tư vấn thủ tục gửi giữ di chúc;

– Tư vấn hiệu lực pháp luật của di chúc;

– Tư vấn thủ tục Công bố di chúc;

– Tư vấn giải thích nội dung di chúc.

3. Tư vấn về thừa kế theo pháp luật:

– Tư vấn các trường hợp thừa kế theo pháp luật;

– Tư vấn xác định người thừa kế theo pháp luật;

– Tư vấn về thừa kế thế vị (nếu có);

– Tư vấn về quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ, Quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế;

– Tư vấn về Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng chia tài sản chung, đang xin ly hôn, đã kết hôn với người khác.

4. Tư vấn biện pháp bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến di chúc, di sản.

– Tư vấn quy định pháp luật về các biện pháp bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến di sản;

– Tư vấn thủ tục khởi kiện đòi quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến di sản;

– Đại diện thân chủ tham gia thủ tục tố tụng, làm việc với các bên liên quan và cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết vụ kiện nhằm bảo đảm tối đa quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng.

Khai nhận di sản thừa kế là một thủ tục cần thiết sau khi mở thừa kế, đây là một trong những thủ tục khá phức tạp có nhiều giai đoạn và nhiều bước thực hiện. Trong đó người được hưởng di sản thừa kế (hoặc người nhận ủy quyền của người được hưởng di sản thừa kế), tiến hành các thủ tục luật định để chuyển dịch quyền sở hữu tài sản từ người để lại di sản cho người được hưởng di sản.

Việc khai nhận di sản thừa kế chỉ phát sinh sau khi người để lại di sản đã mất và được thực hiện qua hai trường hợp là:

✔  Khai nhận di sản thừa kế theo di chúc (người mất có để lại di chúc)

✔ Khai nhận di sản thừa kế theo pháp luật (nếu không có di chúc).

Tuy nhiên dù khai nhận di sản thừa kế theo trường hợp nào thì người khai nhận di sản thừa kế cũng phải thực hiện các thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo đúng trình tự và thủ tục của pháp luật.

Bước 1: Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế

Trình tự thực hiện:

✔ Những người được hưởng di sản thừa liên hệ với phòng công chứng để lập thông báo về việc khai nhận di sản.

✔ Niêm yết công khai thông báo mở thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại UBND phường, xã nơi có di sản hoặc nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản trong vòng 30 ngày.

✔ Nếu sau thời gian niêm yết không có tranh chấp hay khiếu nại, người được hưởng di sản tiến hành khai nhận di sản tại phòng công chứng.

Thành phần hồ sơ:

1. Hồ sơ pháp lý của những người được hưởng thừa kế gồm:

✔ CMND hoặc hộ chiếu (bản chính kèm bản sao) của từng người.

✔ Hộ khẩu (bản chính kèm bản sao).

✔ Giấy đăng ký kết hôn, giấy xác nhận hôn nhân thực tế hoặc xác nhận tình trạng hôn nhân của vợ hoặc chồng người để lại di sản (bản chính kèm bản sao)

✔ Hợp đồng ủy quyền (bản chính kèm bản sao), giấy ủy quyền (nếu xác lập giao dịch thông qua người đại diện).

✔ Giấy khai sinh, Giấy xác nhận con nuôi; bản án, sơ yếu lý lịch, các giấy tờ khác (bản chính kèm bản sao) chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người thừa kế.

2. Hồ sơ pháp lý của người để lại thừa kế như:

✔ Giấy chứng tử (bản chính kèm bản sao) của người để lại di sản, giấy báo tử, bản án tuyên bố đã chết (bản chính kèm bản sao).

✔ Di chúc (nếu có)

3. Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu di sản như:

✔ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

✔ Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở

✔ Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở do UBND cấp

✔ Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên đất

✔ Các loại giấy tờ khác về nhà ở (bản chính kèm bản sao)

Bước 2: Thực hiện các nghĩa vụ tài chính khi khai nhận thừa kế

Trình tự thực hiện: Người được hưởng di sản liên hệ Chi cục thuế quận, huyện nơi có di sản làm thủ tục đóng thuế và phí trước bạ.

Thành phần hồ sơ:

✔ Bản chính giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu di sản như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở do UBND cấp, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên đất, các loại giấy tờ khác về nhà ở.

✔ Bản chính văn bản khai nhận di sản đã được công chứng.

✔ Tờ khai thuế thu nhập cá nhân (theo mẫu): 02 bản

✔ Tờ khai lệ phí trước bạ (theo mẫu): 02 bản

✔ Các giấy tờ cá nhân (như mục khai nhận di sản) (02 bản sao chứng thực)

Bước 3: Sang tên cho người nhận di sản thừa kế (đăng bộ)

Trình tự thực hiện:

– Nộp hồ sơ tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ UBND quận, huyện nơi có di sản.

– Cán bộ tiếp nhận hồ sơ ghi phiếu hẹn, nhận phiếu biên nhận có hẹn ngày giải quyết.

Thành phần hồ sơ:

– Bản chính giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu di sản như:

✔ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

✔ Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở

✔ Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở do UBND cấp

✔ Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên đất, các loại giấy tờ khác về nhà ở.

– Văn bản khai nhận di sản thừa kế có chứng nhận của phòng công chứng.

– Các giấy tờ cá nhân (như mục khai nhận di sản).

– Tờ khai thuế thu nhập cá nhân (theo mẫu): 02 bản

– Tờ khai lệ phí trước bạ (theo mẫu): 02 bản

Luật sư Gia Đình với nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn luật cung cấp dịch vụ khai nhận di sản thừa kế uy tín với thủ tục nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất. Trong quá trình làm thủ tục khai nhận thừa kế, sang tên chuyển nhượng tài sản thừa kế, tặng cho tài sản thừa kế, giải quyết các tranh chấp hay phân chia thừa kế theo pháp luật bạn gặp bất cứ rắc rối nào vui lòng liên hệ với đội ngũ luật sư của chúng tôi để được giải đáp trong thời gian nhanh nhất

Việc khai nhận di sản thừa kế được thực hiện tại tổ chức công chứng theo thủ tục sau:

- Bạn nộp một bộ hồ sơ tới tổ chức công chứng, hồ sơ gồm: Phiếu yêu cầu công chứng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng tử của bố mẹ, Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của bố mẹ, giấy tờ tùy thân của anh em bạn (Giấy khai sinh, CMND,…) và anh em bạn trình bày nội dung khai nhận di sản cho công chứng viên để công chứng viên lập văn bản khai nhận di sản thừa kế.

- Sau khi nhận được đầy đủ giấy tờ hợp lệ, xét thấy nội dung trong văn bản khai nhận di sản thừa kế không trái với quy định pháp luật và đạo đức xã hội công chứng viên sẽ soạn thảo văn bản khai nhận di sản thừa kế và đọc trước người yêu cầu công chứng. Sau khi người yêu cầu công chứng đồng ý với toàn bộ nội dung văn bản khai nhận di sản thừa kế, công chứng viên ghi lời chứng vào văn bản.

Khi công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế, bạn phải nộp phí công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế. Theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch 08/2012/TTLT-BTC-BTP, phí này được tính trên giá trị di sản và mức thu như sau:

Về quy định được công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở đối với thừa kế có yếu tố nước ngoài. luat su thua ke, luat su gioiTheo quy định mới của Luật nhà ở năm 2014 thì kể từ ngày 01/07/2015, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài không chỉ được nhận thừa kế giá trị di sản mà có thể được đứng tên trên Giấy chứng nhận. Đây là một quy định mở, tạo điều kiện thuận lợi cho người thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài có thể hợp thức hóa việc được tự mình đứng tên quyền sử dụng và quyền sở hữu đất đai – nhà ở. Cụ thể, Luật Nhà ở 2014 quy định:

i. Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì thông qua hình thức mua, thuê mua nhà ở thương mại của doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh bất động sản (sau đây gọi chung là doanh nghiệp kinh doanh bất động sản); mua, nhận tặng cho, nhận đổi, nhận nhận thừa kế của hộ gia đình, cá nhân; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại được phép bán nền để tự tổ chức xây dựng nhà ở theo quy định của pháp luật (khoản 2, điều 8);

ii. Tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở trong các trường hợp Mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở thương mại bao gồm căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở, trừ khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định của Chính phủ (điểm b, khoản 2, điều 160) 

Về thuế thu nhập phải chịu trong trường hợp chuyển nhượng đất được thừa kế. luat su thua ke, luat su gioi

• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau; 
• Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất. 

Do vậy, người nhận thừa kế muốn chuyển nhượng di sản thừa kế là nhà ở, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất sẽ chỉ được miễn thuế thu nhập cá nhân khi mảnh đất này là tài sản duy nhất thuộc sở hữu của bạn tại Việt Nam hoặc chỉ chuyển nhượng mảnh đất đó cho những người thân thích trong gia đình (bao gồm: ông bà nội (ngoại); cha mẹ nuôi, cha mẹ chồng (vợ); anh chị em ruột). luat su thua ke, luat su gioi

Về vấn đề chuyển số tiền có được do chuyển nhượng đất được thừa kế ra nước ngoài. luat su thua ke, luat su gioi

Trường hợp người thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với đất ở tại Việt Nam khi nhận giá trị di sản thừa kế có quyền được chuyển số tiền đó ra nước ngoài theo quy định của Pháp lệnh Ngoại hối. Cụ thể, công dân Việt Nam đại diện cho người thừa kế ở nước ngoài được liên hệ với Ngân hàng được phép hoạt động ngoại hối để làm thủ tục chuyển, mang ngoại tệ (có được do thừa kế) ra nước ngoài. luật sư thừa kế giỏi

• Hồ sơ để làm thủ tục bao gồm các loại giấy tờ sau
• Đơn xin chuyển, mang ngoại tệ (theo mẫu của Ngân hàng);
• Bản chính hoặc bản sao công chứng văn bản của cơ quan có thẩm quyền về việc chia thừa kế hoặc di chúc, văn bản thỏa thuận giữa những người thừa kế hợp pháp;
• Văn bản ủy quyền của người thừa kế (có công chứng, chứng thực) hoặc tài liệu chứng minh tư cách đại diện theo pháp luật của người xin chuyển, mang ngoại tệ.
• Bản sao giấy chứng minh nhân dân (đối với trường hợp xin chuyển ngoại tệ) hoặc bản sao hộ chiếu (đối với trường hợp xin mang ngoại tệ).
• Về mức ngoại tệ tiền mặt được chuyển

• Đơn xin chuyển ngoại tệ ra nước ngoài (theo mẫu của ngân hàng)
• Bản chính hoặc bản sao, chứng thực văn bản của cơ quan có thẩm quyền về việc chia thừa kế hoặc di chúc, văn bản thỏa thuận giữa những người thừa kế hợp pháp.
• Văn bản ủy quyền của người thừa kế (có công chứng, chứng thực) hoặc tài liệu chứng minh tư cách đại diện theo pháp luật của người xin chuyển ngoại tệ.
• Giấy CMND/Hộ chiếu còn giá trị của người chuyển (Bản sao kèm bản gốc để đối chiếu)
• Giấy tờ chứng minh người hưởng thừa kế đang định cư hợp pháp tại nước ngoài (bản sao chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền). Nếu giấy tờ không được lập bằng tiếng Anh thì phải kèm theo bản dịch tiếng Việt có xác nhận của cơ quan dịch thuật. 

Thẩm quyền: Công chứng Văn bản thừa kế tại bất kỳ tổ chức công chứng nào trên địa bàn nơi có bất động sản.

Nếu bố mẹ để lại di chúc định đoạt tài sản cho con thì bạn có quyền thực hiện thủ tục theo quy định. Ngoài bạn ra thì còn có thể có những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 669 Bộ luật Dân sự(gồm: Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; Con đã thành niên mà không có khả năng lao động).

Nếu bố mẹ bạn không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp pháp … thì những người thừa kế được xác định theo Điều 676 Bộ luật Dân sự theo thứ tự sau đây:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

 * Hồ sơ:

- Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu;

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở;

-  Giấy chứng tử của bố mẹ bạn;

- Giấy tờ tùy thân của các thừa kế;

- Những giấy tờ khác (như: giấy khai sinh, giấy kết hôn …).

* Thủ tục:

Sau khi kiểm tra hồ sơ thấy đầy đủ, phù hợp quy định của pháp luật, cơ quan công chứng tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã, phường nơi thường trú trước đây của người để lại di sản; trong trường hợp không có nơi thường trú, thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Nếu không xác định được cả hai nơi này, thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, nơi có bất động sản của người để lại di sản. Sau 15 ngày niêm yết, không có khiếu nại, tố cáo gì thì cơ quan công chứng chứng nhận văn bản thừa kế.

Nếu chỉ có một mình bạn được hưởng di sản thừa kế thì bạn có thể lập Văn bản khai nhận di sản thừa kế (Điều 50 Luật Công chứng) để nhận toàn bộ di sản của bố mẹ bạn. Nếu ngoài bạn ra còn có các đồng thừa kế khác thì có thể thể lập Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (Điều 49 Luật Công chứng); trong văn bạn này, các đồng thừa kế khác có thể tặng cho bạn phần di sản mà họ được hưởng để bạn có toàn quyền đối với di sản do bố mẹ bạn để lại.

Sau khi công chứng văn bản thừa kế, bạn thực hiện thủ tục đăng ký quyền tài sản tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng tài nguyên và môi trường cấp huyện nơi có đất. Nếu bạn phải thực hiện nghĩa vụ tài chính mà nghĩa vụ tài chính đó được xác định theo số liệu địa chính thì văn phòng đăng ký nhà và đất gửi số liệu địa chính đến cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; văn phòng đăng ký nhà và đất thông báo cho bạn thực hiện nghĩa vụ tài chính. Sau khi thực hiện xong nghĩa vụ tài chính (nếu có), bạn được nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở tại nơi đã nộp hồ sơ.

Trân trọng

 húng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Luật sư Gia Đình đang mở rộng và luôn nỗ lực hoàn thiện nhiều loại hình dịch vụ đa dạng trong khu vực, trong nước và trên thế giới nhằm mang lại cho khách hàng của mình những dịch vụ tư vấn hoàn hảo nhất.

Việc xác định di sản thừa kế mà người chết để lại căn cứ vào giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp đối với khối tài sản đó. Đối với trường hợp di sản thừa kế là tài sản thuộc sở hữu chung thì việc xác định tài sản chung của người để lại di sản có thể dựa trên những thỏa thuận đã có từ trước hoặc căn cứ vào văn bản do cơ quan có thẩm quyền ban hành

Pháp luật Việt Nam quy định về hồ sơ, thủ tục khai nhận di sản thừa kế như sau:

Hồ sơ khai nhận di sản thừa kế của các bên:

- Hồ sơ khai nhận di sản của người nhận di sản gồm:

+ Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của từng người (bản chính và bản sao);

+ Hộ khẩu (Bản chính và bản sao);

+ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, giấy xác nhận hôn nhân thực tế hoặc xác nhận độc thân (bản chính và bản sao);

+ Hợp đồng ủy quyền (bản chính và bản sao), giấy ủy quyền (nếu xác lập giao dịch thông qua người đại diện);

+ Giấy khai sinh, Giấy xác nhận con nuôi; bản án, sơ yếu lý lịch, các giấy tờ khác (bản chính và bản sao) chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người hưởng di sản thừa kế.

- Hồ sơ pháp lý của người đề lại di sản thừa kế gồm:

+ Giấy chứng tử (bản chính kèm bản sao) của người để lại di sản, giấy báo tử, bản án tuyên bố đã chết (bản chính kèm bản sao).

+ Giấy đăng ký kết hôn, giấy xác nhận hôn nhân thực tế hoặc xác nhận độc thân (bản chính kèm bản sao)

+ Di chúc (nếu có)

- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản là di sản thừa kế:

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất ở do UBND cấp, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên đất, các loại giấy tờ khác về nhà ở (bản chính kèm bản sao); Giấy phép mua bán, chuyển dịch nhà cửa - hợp thức hóa do UBND quận/huyện cấp có xác nhận của Phòng thuế trước bạ và thổ trạch TP. HCM; Văn tự bán nhà được UBND chứng nhận (nếu có); Biên lai thu thuế nhà đất (nếu có)

+ Giấy phép xây dựng (nếu có)

+ Biên bản kiểm tra công trrình hoàn thành (nếu có)

+ Bản vẽ do cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thực hiện, đã được UBND hoặc Phòng Tài nguyên và môi trường xác nhận kiểm tra nội nghiệp, quy hoạch (nếu có)

+ Giấy tờ về tài sản khác (Sổ tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, giấy xác nhận của ngân hàng mở tài khoản, giấy đăng ký xe ô tô, cổ phiếu,

- Số lượng hồ sơ: 01 bộ

- Thẩm quyền giải quyết: UBND xã, văn phòng công chứng, Phòng công chứng

- Thời hạn giải quyết: Đối với hồ sơ thông thường, không quá 02 ngày làm việc; Đối với hồ sơ phức tạp, không quá 10 ngày làm việc

- Mức phí, lệ phí: (Theo Thông tư liên tịch số 91/2008/TTLT-BTP-BTC). Mức thu phí tính trên giá trị tài sản phân chia. Cụ thể như sau:

+ Dưới 100.000.000 đồng mức thu lệ phí là 100.000đồng

+ Từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng mức thu lệ phí là 0,1% giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng, giao dịch

+ Từ trên 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng mức thu lệ phí là 1.000.000 + 0,07% của phần giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng, giao dịch vượt quá 1.000.000.000 đồng

+ Từ trên 5.000.000.000 đồng mức thu lệ phí là 3.800.000 đồng + 0,05% của phần giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng, giao dịch vượt quá 5.000.000.000 đồng (mức thu tối đa không quá 10.000.000 đồng/trường hợp).

Trường hợp giá đất, giá tài sản do các bên thoả thuận thấp hơn mức giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định áp dụng tại thời điểm công chứng thì giá trị tính phí công chứng được tính như sau: Giá trị quyền sử dụng đất, giá trị tài sản tính phí công chứng = Diện tích đất, số lượng tài sản ghi trong hợp đồng, giao dịch (x) Giá đất, giá tài sản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định.

Trân trọng

LS TRẦN MINH HÙNG

ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)