1. Thế nào là hành vi “lấn, chiếm” đất?

Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025) dành hẳn Điều 12 để liệt kê các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó “lấn, chiếm đất đai” là hành vi điển hình. Lấn đất được hiểu là tổ chức, cá nhân tự dịch chuyển mốc giới, mở rộng diện tích so với phần đất được pháp luật công nhận, từ đó xây dựng công trình hoặc sử dụng trái phép phần đất của người khác. Chiếm đất là hành vi chiếm giữ, quản lý đất chưa ai sử dụng hoặc đất do Nhà nước quản lý nhưng chưa được giao, được cho thuê. Về dấu hiệu nhận diện, lấn đất thường xảy ra trong quá trình xây dựng: xây hàng rào, đổ móng, mở rộng ban công, mái hiên… vượt sang ranh giới thửa đất kề bên. Việc xác định có lấn hay không phụ thuộc vào mốc giới trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), bản đồ địa chính, trích đo địa chính hoặc thực địa sau khi đo đạc.

Người khởi kiện tại Tóa án là ai?

Người khởi kiện tại Toà án thường là người bị xâm phạm các quyền nhân thân, tài sản trong các giao dịch về đất đai, tài sản, đặt cọc, thế chấp, kinh doanh thương mại hoặc hôn nhân gia đình… Thực tế cho thấy họ đã áp dụng biện pháp thương lượng nhiều lần nhưng không được bên kia đáp ứng, nên mới thực hiện quyền khởi kiện tại Toà án. Ở nước ta hiện nay, chỉ có Toà án và Trọng tài thương mại là có quyền xét xử tranh chấp giữa các bên.

Khi khởi kiện tại Toà án, ngoài việc phải đóng án phí để yêu cầu khởi kiện được thụ lý, người khởi kiện còn lưu ý các thủ tục tiền tố tụng, để khi khởi kiện đáp ứng yêu cầu được thụ lý đơn. Sau đây là một số lưu ý khi khởi kiện tại Toà án:

Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp lấn chiếm đất đai là một quá trình quan trọng và cần thiết trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân khi xảy ra tình trạng vi phạm lấn chiếm đất đai. Khi gặp phải tình trạng này, việc tìm hiểu và nắm rõ hồ sơ, thủ tục khởi kiện là yếu tố quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bản thân. Bài viết này sẽ cung cấp một số thông tin hướng dẫn cụ thể cho người khởi kiện.

Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp lấn chiếm đất đai

Thế nào là hành vi lấn chiếm đất đai?

Theo quy định tại khoản 1,2 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP thì hành vi lấn chiếm đất đai có thể hiểu như sau:

Bị hàng xóm lấn chiếm đất cần phải làm gì? Lấn chiếm đất bị phạt bao nhiêu tiền?Không ít vụ việc đáng tiếc đ

ã xảy ra liên quan đến vấn đề tranh chấp với hàng xóm lấn chiếm đất. Vậy khi bị hàng xóm lấn chiếm đất cần phải làm gì? Lấn chiếm đất bị phạt bao nhiêu tiền?

1. Lấn, chiếm đất là gì ?

   Theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Luật Đất đai 2013 thì lấn, chiếm đất là một trong những hành vi bị nghiêm cấm.

   Căn cứ tại Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Khoản 1 Điều 1 Nghị định 04/2022/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, cụ thể:

“1. Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

2. Chiếm đất là việc sử dụng đất thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Những điều bạn cần làm khi đất đai của mình bị người khác lấn chiếm?

Chào chị, dưới đây là một số bản án về tranh chấp mốc giới quyền sử dụng đất mà Thư Viện Bản Án đã cập nhật, mời chị tham khảo.

1. Bản án về tranh chấp mốc giới số 23/2021/DS-ST

- Cấp xét xử: Sơ thẩm

- Cơ quan xét xử: Toà án nhân dân thị xã Mỹ hào, tỉnh Hưng yên

- Tóm tắt nội dung: Theo yêu cầu khởi kiện ban đầu, bà B khởi kiện việc ông C đã xây dựng đè lên phần chân móng nhà cũ của gia đình bà và lấn chiếm đất là của gia đình bà 10m2 đất. Quá trình giải quyết vụ án, tại buổi định giá và thẩm định tài sản ngày 05/5/2021, bà B thay đổi và chỉ yêu cầu ông C trả lại gia đình bà diện tích đất là đoạn tường gia đình ông C xây dựng giáp với phần sân gạch trước cửa của gia đình bà.

Bị hàng xóm lấn chiếm đất cần phải làm gì? Lấn chiếm đất bị phạt bao nhiêu tiền?

Theo quy định hiện hành, lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép; hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

Chiếm đất là việc tự ý sử dụng đất mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép hoặc tự ý sử dụng đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác mà không được tổ chức, cá nhân đó cho phép.

Loại tranh chấp này thường do một bên tự ý thay đổi ranh giới hoặc có hành vi chiếm diện tích đất của người khác.

Cách xử lý khi bị lấn chiếm đất đai

Những điều bạn cần làm khi đất đai của mình bị người khác lấn chiếm?

Hành vi lấn chiếm đất có thể bị xử phạt như thế nào?

Hành vi lấn chiếm đất là hành vi làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích sử dụng đất của các cá nhân, tổ chức có liên quan. Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 04/2022/NĐ-CP quy định các trường hợp vi phạm bị xử phạt bao gồm:

Thứ nhất, trường hợp lấn, chiếm đất chưa sử dụng tại khu vực nông thôn thì hình thức và mức xử phạt như sau:

• Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với diện tích đất lấn, chiếm dưới 0,05 héc ta;
• Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với diện tích đất lấn, chiếm từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta;

Hành vi lấn chiếm đất đai là một trong những hành vi bị cấm theo điều 12 Luật Đất đai 2013, khoản 1. Khi giải quyết các tranh chấp đòi lại quyền sử dụng đất mà một bên lấn chiếm thì cần phải thu thập đầy đủ giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất của các bên, các tài liệu về đất đai được quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 như: Sổ sách địa chính, sổ đăng ký ruộng đất, bản đồ địa chính, các tài liệu thể hiện mốc giới, tứ cận của thửa đất,…các tài liệu thể hiện hiện trạng thửa đất trước khi có việc lấn chiếm đất để có căn cứ xác định quyền sử dụng đất hợp pháp của mỗi bên.

Với tranh chấp này, bạn có thể đề nghị Tòa án yêu cầu các cơ quan chuyên môn đo đạc lại, xác định diện tích thực tế gia đình bạn đang sử dụng. Nếu số liệu trong các tài liệu (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ mục kê, bản đồ địa chính …) và số liệu thực tế đã đo đạc vênh nhau để từ đó làm cơ sở xác định đất của gia đình bạn có đang tranh chấp hay không. Chỉ khi xác định được các số liệu chính xác làm cơ sở để xác định ranh giới thửa đất thì mới có căn cứ để Tòa án chấp nhận yêu cầu khởi kiện.